Η Πόλη στην Κλίμακα του Ανθρώπου

Abstract

H πόλη είναι το πιο περίπλοκο και πολυσύνθετο ανθρώπινο δημιούργημα και ταυτόχρονα το καθημερινό μας περιβάλλον. Η υλική μορφή και η διαχείριση του αστικού περιβάλλοντος επηρεάζουν καθοριστικά την καθημερινή ζωή και υγεία των ανθρώπων, τις κοινωνικές σχέσεις και την οικονομική ανάπτυξη μέσα στις πόλεις, αλλά και το μέλλον της ανθρωπότητας πάνω στον πλανήτη μας. Επομένως, o αστικός σχεδιασμός μάς ενδιαφέρει όλους, ειδικούς και μη. Το κεντρικό θέμα του βιβλίου είναι πώς ο αστικός σχεδιασμός μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο τη ζωή μέσα στην πόλη, ενσωματώνοντας την ανθρωποκεντρική προσέγγιση σε όλο το εύρος και τις κλίμακες σχεδιασμού του αστικού χώρου, από τον στρατηγικό σχεδιασμό έως τον σχεδιασμό της μικροκλίμακας. Διαρθρώνεται σε δέκα κεφάλαια, μέσα από τα οποία ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με την ιστορία, τη θεωρία και τις πρακτικές εφαρμογές της ανθρωποκεντρικής προσέγγισης στον αστικό σχεδιασμό. Κάθε κεφάλαιο αντιστοιχεί σε ένα αυτόνομο μάθημα και συμπεριλαμβάνει ποικίλες μαθησιακές δραστηριότητες (ερωτήματα προς συζήτηση, φύλλα εργασίας, παρακολούθηση βίντεο κλπ.), ακολουθώντας τη θεωρία της Diane Laurillard για τους έξι τύπους μάθησης. Το βιβλίο εστιάζει στους δημόσιους χώρους της πόλης, ως πεδίο μελέτης της αστικότητας και ως πεδίο πράξης του αστικού σχεδιασμού, και ταυτόχρονα αναδεικνύει τη σημασία τους για τη βιώσιμη αστική ανάπτυξη. Παρουσιάζει την ιστορία της πόλης μέσα από τον φακό της «κλίμακας του ανθρώπου», τη γενεαλογία της κοινωνικής προσέγγισης της πόλης, με έμφαση στην παρατηρησιακή έρευνα στον δημόσιο χώρο, και εμβαθύνει στην ανθρωποκεντρική φιλοσοφία και την έννοια της «ζωής ανάμεσα στα κτήρια» του Jan Gehl. Χρησιμοποιώντας μελέτες περίπτωσης και παραδείγματα καλών πρακτικών, προτείνει βασικές σχεδιαστικές αρχές για δημόσιους χώρους και αστικούς δρόμους φιλικούς στον άνθρωπο. Δίνει έμφαση στην οικολογική σκέψη, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του ανθρωποκεντρικού αστικού σχεδιασμού, ιδιαίτερα σήμερα που πλέον μέσα στις πόλεις ερχόμαστε αντιμέτωποι με τις συνέπειες της καταστροφικής ανθρώπινης παρέμβασης στα οικοσυστήματα και της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής.

Τhe city is the most complex and intricate human artifact and at the same time our everyday environment. The physical form and the management of the urban environment greatly determines people’s everyday life and health, social relations, and economic growth in cities, as well as the future of humanity on our planet. Therefore, urban design interests all of us, both experts and laymen . The main theme of this book is how urban design can improve people’s lives , through the adoption of the humanistic approach in the entire spectrum of design scales, from strategic planning to the microscale design of physical space. It is articulated in ten chapters, in which the reader is acquainted with the history, the theory and the practical applications of the human-centered approach in urban design. Each chapter corresponds to an autonomous lecture and includes various learning activities (discussion points, in-class exercises, videos etc.), following Diane Laurillard’s theory of six learning types. The book also focuses on public spaces, as a field of study of urbanism and as a field of practice of urban design, and at the same time it emphasizes on their importance for sustainable urban development. It presents the history of the city through the lens of the human scale, the genealogy of the social approach in urbanism, with an emphasis on observational studies of public space, and it elaborates on the philosophy of human-centered design, mainly through Jan Gehl’s concept of “life between buildings”. Using case studies and best practice examples, it proposes basic design principles for human-centered public spaces and urban streets. It puts emphasis on ecological thinking, which is an indispensable part of the humanistic design approach, especially today, as we face the consequences of catastrophic human intervention on ecosystems and of anthropogenic climate change.