Βασικές αρχές για τον ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό των χώρων συνάθροισης και αναψυχής

Abstract

Ποικίλες προσεγγίσεις προσπαθούν να αποσαφηνίσουν τι καθιστά έναν δημόσιο χώρο «επιτυχημένο» και έχουν προτείνει διάφορες εργαλειοθήκες σχεδιασμού, όπως η προσέγγιση του The City at Eye Level και τα 12 κριτήρια ορθού σχεδιασμού του Jan Gehl. Κάποιες γενικές αρχές είναι λίγο ως πολύ παραδεκτές από όλους και βασίζονται στην κοινή λογική, δηλαδή στα όσα όλοι μας, από την εμπειρία μας, γνωρίζουμε ότι λειτουργούν θετικά ως προς τη ζωή ανάμεσα στα κτήρια. Μελετώντας τον υλικό σχεδιασμό των δημόσιων χώρων στις παλιές πόλεις και τα οργανικά σύνολα, μαθαίνουμε τις βασικές αρχές που μπορούμε να εφαρμόσουμε και στις σημερινές πλατείες. Ανεκτίμητες, κατά τη διαδικασία του σχεδιασμού, είναι η αναγνώριση πεδίου και η ανάλυση του τόπου που θα μας καθοδηγήσουν στο τι ζητούμενα θα επιλύσει ο σχεδιασμός του συγκεκριμένου χώρου. Έμφαση δίνεται σε στρατηγικές που μπορούν να μας εξασφαλίσουν περισσότερους χώρους για τους ανθρώπους στην ήδη πυκνοδομημένη συμπαγή πόλη, με παραδείγματα από πρόσφατα προγράμματα που έχουν εφαρμοστεί στη Βαρκελώνη, στη Βιέννη και στο Παρίσι. Τέλος, ως προς τον υλικό σχεδιασμό των διαμορφώσεων, προτείνονται πέντε βασικοί σχεδιαστικοί κανόνες, που αφορούν τις διαδρομές, τα καθιστικά, τη φύτευση, τη δραστηριότητα του παιχνιδιού και τον καταλυτικό ρόλο της τέχνης στον δημόσιο χώρο.

Various approaches attempt to pin down what constitutes a “successful” public space and propose a host of toolkits for the analysis and the design of urban spaces, such as the approach of The City at Eye Level and Jan Gehl’s 12 criteria for good public spaces. Some common principles are accepted quite universally and are based on common sense – that is, on what all of us already know from being users of public spaces and from observing public life day-to-day. By studying the physical design of public spaces in organic settlements and historic areas of modern cities, we learn a lot about the basic principles that are shared among these spaces and thus can be applied in contemporary squares and recreation spaces. In the process of design, it is quite invaluable to observe the field and analyze the given site, to assist in an understanding of the specific issues at stake. Emphasis is put on urban strategies that can ensure that more open space is given to the people, especially in the case of compact, densely built areas, as shown in recent examples from Barcelona, Vienna, and Paris. In the end regarding the physical design of public spaces, five design principles are proposed, regarding pedestrian paths, sitting, vegetation, play activities and public art as a catalyst.