Διερευνητική προσέγγιση των μαθηματικών της πρώτης σχολικής ηλικίας: Κριτήρια σχεδιασμού δραστηριοτήτων και αξιολόγησης υλικών

Abstract

Πολλοι είναι οι λόγοι οι οποιοι συνηγορούν στη διδασκαλία των μαθηματικών από την πρώτη σχολική ηλικία και σχετίζονται με τον σημαντικό ρόλο που παίζουν τα μαθηματικά στη σύγχρονη κοινωνία, με το ότι τα παιδιά από πολύ μικρά έχουν την ικανότητα, τη δυνατότητα αλλά και το ενδιαφέρον να μάθουν μαθηματικά και με το ότι διαθέτουν πρώιμες άτυπες μαθηματικές γνώσεις. Οι πρώιμες αυτές γνώσεις, ενώ δύνανται να δημιουργήσουν τα θεμέλια για τη μάθηση των τυπικών μαθηματικών, μπορούν, παράλληλα, να επηρεάσουν αρνητικά τη σχολική επίδοση λόγω των διαφοροποιήσεών τους (π.χ. άτυπες γνώσεις διαφορετικών επιπέδων). Για να καλυφθεί το χάσμα τυχόν διαφοροποιήσεων στις πρώιμες άτυπες μαθηματικές γνώσεις των μικρών παιδιών και να μειωθεί ο κίνδυνος δημιουργίας μαθησιακών δυσκολιών κατά την τυπική διδασκαλία των μαθηματικών στις μεγαλύτερες βαθμίδες της εκπαίδευσης, προτείνεται η χρήση από τους εκπαιδευτικούς συνειδητών πρακτικών διδασκαλίας και σχεδιασμένες διδακτικές παρεμβάσεις οι οποίες να στηρίζουν την ποιοτική μαθηματική εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό, η διερευνητική προσέγγιση, ως καινοτόμος παιδαγωγική πρακτική για τη διδασκαλία των μαθηματικών, προτείνει την οικοδόμηση της γνώσης μέσω συνεργασίας, επικοινωνίας και επιχειρηματολογίας, δίνοντας έμφαση όχι μόνο στην καλλιέργεια του γνωστικού τομέα και στην απόκτηση μαθηματικών γνώσεων, αλλά και του κοινωνικού και επικοινωνιακού τομέα, με αποτέλεσμα την καλλιέργεια ποικίλων ικανοτήτων και δεξιοτήτων, απαραίτητων για τον μαθητή στην παρούσα και σε μελλοντική χρονική περίοδο, για τον ρόλο του ως ενεργού, συνειδητοποιημένου και νοήμονα πολίτη. Η ανάγκη για υποστήριξη των υποψήφιων, αλλά και των εν ενεργεία εκπαιδευτικών στις παραπάνω «απαιτήσεις» οδήγησε στη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται και συζητούνται θεωρητικά, ερευνητικά και εκπαιδευτικά ζητήματα, απαραίτητα για την αναζήτηση, τον σχεδιασμό, την επιλογή, την αξιολόγηση και την προετοιμασία για χρήση, υλικών και δραστηριοτήτων, με σκοπό την προσέγγιση βασικών θεμάτων των μαθηματικών της πρώτης σχολικής ηλικίας (Αριθμοί και Πράξεις, Μοτίβα, Χώρος, Επίπεδα Σχήματα και Γεωμετρικά Στερεά, Μήκος, Εμβαδόν, Στατιστική και Πιθανότητες), μέσω της διερευνητικής προσέγγισης.

There are many reasons for teaching mathematics from an early age, related to the important role mathematics plays in modern society, the fact that children from a very young age have the ability, potential, and interest to learn mathematics, and the fact that they possess early informal mathematical knowledge. While this early knowledge can lay the foundations for learning formal mathematics, it can also have a negative impact on school performance due to its diversity (e.g., informal knowledge at different levels).In order to bridge the gap in early informal mathematical knowledge among young children and reduce the risk of learning difficulties in formal mathematics education at higher levels, it is recommended that teachers use conscious teaching practices and designed teaching interventions that support quality mathematics education. In this context, the exploratory approach, as an innovative pedagogical practice for teaching mathematics, proposes the construction of knowledge through collaboration, communication, and reasoning, emphasizing not only the cultivation of the cognitive domain and the acquisition of mathematical knowledge, but also the social and communicative domain, resulting in the cultivation of a variety of abilities and skills necessary for students in the present and in the future, for their role as active, conscious, and intelligent citizens. The need to support prospective and current teachers in meeting the above "requirements" led to the writing of this book. This book presents and discusses theoretical, research, and educational issues necessary for the search, design, selection, evaluation, and preparation for use of materials and activities with the aim of approaching basic topics in early school mathematics (numbers and operations, patterns, space, plane shapes and geometric solids, length, area, statistics, and probability) through an investigative approach.