Διερευνητική προσέγγιση των μαθηματικών της πρώτης σχολικής ηλικίας: Κριτήρια σχεδιασμού δραστηριοτήτων και αξιολόγησης υλικών

Abstract

Πολλοί είναι οι λόγοι οι οποίοι συνηγορούν στη διδασκαλία των μαθηματικών από την πρώτη σχολική ηλικία και σχετίζονται με τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζουν τα μαθηματικά στη σύγχρονη κοινωνία, με το ότι τα παιδιά από πολύ μικρά έχουν την ικανότητα, τη δυνατότητα αλλά και το ενδιαφέρον να μάθουν μαθηματικά και ότι διαθέτουν πρώιμες άτυπες μαθηματικές γνώσεις. Οι πρώιμες αυτές γνώσεις οι οποίες, ενώ δύνανται να δημιουργήσουν τα θεμέλια για τη μάθηση των τυπικών μαθηματικών, μπορούν, παράλληλα, να επηρεάσουν αρνητικά τη σχολική επίδοση λόγω των διαφοροποιήσεών τους (π.χ. άτυπες γνώσεις διαφορετικών επιπέδων). Για να καλυφθεί το χάσμα τυχόν διαφοροποιήσεων στις πρώιμες άτυπες μαθηματικές γνώσεις των μικρών παιδιών και να μειωθεί ο κίνδυνος δημιουργίας μαθησιακών δυσκολιών κατά την τυπική διδασκαλία των μαθηματικών στις μεγαλύτερες βαθμίδες της εκπαίδευσης, προτείνεται η χρήση από τους εκπαιδευτικούς συνειδητών πρακτικών διδασκαλίας και σχεδιασμένες διδακτικές παρεμβάσεις οι οποίες να στηρίζουν την ποιοτική μαθηματική εκπαίδευση. Στο πλαίσιο αυτό, η διερευνητική προσέγγιση, ως καινοτόμος παιδαγωγική πρακτική για τη διδασκαλία των μαθηματικών, προτείνει την οικοδόμηση της γνώσης μέσω συνεργασίας, επικοινωνίας και επιχειρηματολογίας, δίνοντας έμφαση όχι μόνο στην καλλιέργεια του γνωστικού τομέα και την απόκτηση μαθηματικών γνώσεων, αλλά και του κοινωνικού και επικοινωνιακού τομέα, με αποτέλεσμα την καλλιέργεια ποικίλων ικανοτήτων και δεξιοτήτων, απαραίτητων για τον μαθητή στην παρούσα και σε μελλοντική χρονική περίοδο, για τον ρόλο του ως ενεργού, συνειδητοποιημένου και νοήμονα πολίτη. Η ανάγκη για υποστήριξη των υποψήφιων, αλλά και των εν ενεργεία εκπαιδευτικών στις παραπάνω «απαιτήσεις» οδήγησε στη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου. Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζονται και συζητούνται θεωρητικά, ερευνητικά και εκπαιδευτικά ζητήματα, απαραίτητα για την αναζήτηση, τον σχεδιασμό, την επιλογή, την αξιολόγηση και την προετοιμασία για χρήση, υλικών και δραστηριοτήτων, με σκοπό την προσέγγιση βασικών θεμάτων των μαθηματικών της πρώτης σχολικής ηλικίας (Αριθμοί και Πράξεις, Μοτίβα, Χώρος, Επίπεδα Σχήματα και Γεωμετρικά Στερεά, Μήκος, Εμβαδόν, Στατιστική και Πιθανότητες), μέσω της διερευνητικής προσέγγισης.

There are many reasons that advocate the teaching of mathematics from the first school age and are related to the important role that mathematics plays in our society; to the fact that children from a very young age have the ability and the interest to learn mathematics; as well as to the fact that young children have early informal mathematical knowledge. These early knowledge on the one hand can create the foundations for the learning of formal mathematics and on the other can negatively affect school performance due to their differences (e.g. informal knowledge of different levels). In order to close the gap of possible differences in the early informal mathematical knowledge of young children and to reduce the risk of creating learning difficulties during the formal teaching of mathematics at the higher levels of education, it is suggested that teachers use conscious teaching practices and teaching interventions which to support a quality mathematics education. In this context, the inquiry approach, as an innovative pedagogical practice for teaching mathematics, proposes the construction of knowledge through collaboration, communication and argumentation, emphasizing not only to the cultivation of the cognitive domain and the acquisition of mathematical knowledge, but also the social and communicative domain, resulting in the cultivation of various abilities and skills, necessary for the student in the present and in the future period of time, for his role as an active, aware and intelligent citizen. The need to support candidates, but also active teachers in the above "requirements" led to the writing of this book. In this book, theoretical, research and educational issues are presented and discussed, necessary for the search, the design, the selection, the evaluation and the preparation for use of (educational) materials and activities, with the aim of approaching basic topics of early childhood mathematics (Numbers and Operations, Patterns, Space, Plane Shapes and Geometric Solids, Length, Area, Statistics and Probability), through the inquiry-based approach.