Μουσικές του κόσμου

Abstract

Το βιβλίο «Μουσικές του κόσμου: Ηχοτοπία, ταυτότητες και πρακτικές» εντάσσεται θεωρητικά στην επιστήμη της ανθρωπολογίας της μουσικής, ενώ θεματολογικά καλύπτει ιδιαίτερες διαστάσεις του μουσικού φαινομένου με πλήθος παραδειγμάτων που παρουσιάζουν όψεις του μουσικού πολιτισμού διαφόρων εποχών και περιοχών ανά τον κόσμο. Συγκεκριμένα, οι 4 βασικές θεματικές με τις οποίες καταπιάνεται το βιβλίο είναι: α) μουσική και έθνος, β) μουσική και διασπορά, γ) μουσική και οικονομία και δ) μουσική και παγκοσμιοποίηση. Οι εν λόγω θεματικές καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος του γνωστικού αντικειμένου της ανθρωπολογίας της μουσικής, τόσο σε συνέχεια παλαιότερων θεωρήσεων της σχέσης της μουσικής με το πολιτισμικό και κοινωνικό της πλαίσιο όσο και μέσω της εισαγωγής νέων αναλυτικών εργαλείων από αντίστοιχους χώρους των σύγχρονων ανθρωπιστικών επιστημών, όπως της εθνομουσικολογίας, της λαογραφίας και των πολιτισμικών σπουδών. Η πρώτη ενότητα αναφέρεται στη σύνδεση της μουσικής με το ιδεολογικοπολιτικό μόρφωμα του έθνους και εκτείνεται σε δύο κεφάλαια που εστιάζονται, από τη μία μεριά, στη διαδικασία σχηματισμού μίας ενοποιητικής εθνικής πολιτισμικής εικόνας μέσω της καθιέρωσης μουσικοχορευτικών στερεοτύπων και, από την άλλη, στους τρόπους με τους οποίους η μουσική με τη βοήθεια των μέσων μαζικής επικοινωνίας μπορεί να μετατραπεί σε όχημα κρατικής ηγεμονικής διαχείρισης του πολιτισμού. Η δεύτερη ενότητα περιγράφει αναλυτικά δύο περιπτώσεις διασπορικών κοινοτήτων και τον ρόλο της μουσικής στη διαμόρφωση της ιδιαίτερης πολιτισμικής τους ταυτότητας. Η τρίτη ενότητα περιλαμβάνει δύο επιμέρους μελέτες σχετικές με την τρέχουσα συζήτηση περί οικονομικής ρύθμισης και ελέγχου της μουσικής παραγωγής και διακίνησης (π.χ. για τα πνευματικά δικαιώματα, τα προσωπικά οφέλη και την κυριότητα επί της μουσικής). Τέλος, η τέταρτη ενότητα πραγματεύεται ζητήματα επιτελεστικότητας, υβριδικότητας, υποκειμενικότητας και αναστοχασμού πάνω στη μουσική εμπειρία του παρόντος παγκοσμιοποιητικού συστήματος.

The book "World musics: Soundscapes, identities and practices" theoretically fits within the scientific discipline of the anthropology of music, while thematically it covers particular dimensions of the musical phenomenon with numerous case studies that present aspects of the musical culture of various times and regions around the world. Specifically, the 4 main themes the book tackles are: a) music and nation, b) music and diaspora, c) music and economy, and d) music and globalization. These topics cover a wide range of the subject matter of the anthropology of music in continuation of earlier considerations of the relationship between music and its sociocultural context, as well as through the introduction of new analytical tools from corresponding areas of the modern humanities, such as ethnomusicology, folklore, and cultural studies. The first section refers to the connection of music with the ideological-political formation of the nation state and extends over two chapters that focus, on the one hand, on the process of forming a unifying national-cultural image through the establishment of music and dance stereotypes, and, on the other hand, on the ways of which music with the support of the mass media can be turned into a vehicle of hegemonic management of culture by the nation state. The second section describes in detail two cases of diasporic communities and the role of music in shaping their particular cultural identity. The third section includes two examples relevant to the current debate on the financial regulations and control of music production and distribution (e.g., on copyright and royalties, personal profit, and the ownership of music). Finally, the fourth section deals with issues of performativity, hybridity, subjectivity, and reflection on the musical experience of the current globalizing system.