Η ελευθερία από κοινού: ύστεροι αγώνες και αγωνίες

Abstract

Το όγδοο κεφάλαιο μελετά την πιο σύγχρονη σκέψη γύρω από την αγωνιστική ελευθερία και τον πολιτικό αγωνισμό κατά την τελευταία δεκαπενταετία, μετά το έργο όλων των στοχαστών που έχουμε πραγματευθεί ως το παρόν κεφάλαιο. Μια κύρια προβληματική που έχει ανακύψει αφορά τις συνέπειες που έχει ο ριζικός ανταγωνισμός για μια πολιτική των ίσων ελευθεριών. Πώς μπορούμε να σκεφτούμε και να διαχειριστούμε τις συγκρούσεις των διαφορών σε συνδυασμό με την κοινή ελευθερία; Εγκύπτουμε στον αγωνιστικό πλουραλισμό όπως τον έχουν επεξεργαστεί τα τελευταία χρόνια η Chantal Mouffe και ο William Connolly, και τον μετα-αναρχισμό όπως τον διακρίνουμε στα έργα των Richard Day και Uri Gordon. Επικαλούμενοι τον Schmitt, τον Deleuze και τον Foucault, οι δυο πρώτοι στοχαστές συνάγουν σε βάθος τις συνέπειες που έχει ο ανταγωνισμός για μια πολιτική των ίσων ελευθεριών. Αλλά ο αγωνισμός τους θα πρέπει να αναπροσδιορισθεί σε ορισμένους βασικούς του άξονες. Μεταξύ άλλων, δεν αναμετριούνται με τα κρατικά και καπιταλιστικά δεσμά της ίσης ελευθερίας και δεν συνεισφέρουν στην κινητοποίηση των δημιουργικών δυνάμεων της αυτόνομης δράσης. Και οι δύο αδυναμίες μπορούν να αντιμετωπιστούν με τη συνδρομή σύγχρονων νεο- ή μετα-αναρχικών ρευμάτων τα οποία, σε αντίθεση με τον πλουραλισμό της Mouffe και του Connolly, ακολουθούν τον ιστορικό αναρχισμό και επιδιώκουν τη ρήξη με την πολιτική και καπιταλιστική εξουσία. Αλλά αυτά τα ρεύματα άγονται πέρα από τον αναρχισμό και πλησιέστερα προς τον αγωνιστικό πλουραλισμό καθώς αποκηρύσσουν την πίστη του αναρχισμού σε μια αγαθή κοινωνική ουσία της ανθρωπότητας και απαρνούνται το ιδεώδες μιας αρμονικής κοινότητας (Day, 2005, Newman, 2007, May, 1994, Gordon, 2008, Tormey, 2005). Οι μετα-αναρχικοί προωθούν, επιπλέον, μια πολιτική της πραγματωμένης ριζοσπαστικής επιθυμίας που ενεργοποιεί τις απελευθερωτικές δυνάμεις της δημιουργικότητας, και διασχίζουν έτσι τους συντηρητικούς ορίζοντες του πλουραλισμού στη λογική της Mouffe και του Connolly.

Chapter Eight examines the most contemporary thinking on agonistic freedom and political contestation over the past fifteen years, following the work of the thinkers discussed in the preceding chapters. A central concern that has emerged in this period involves the implications of radical antagonism for a politics of equal freedoms. How can we think about and manage conflicts of difference in conjunction with shared freedom? The chapter engages with agonistic pluralism, as developed in recent years by Chantal Mouffe and William Connolly, and with post-anarchism as articulated in the works of Richard Day and Uri Gordon. Drawing on Carl Schmitt, Gilles Deleuze, and Michel Foucault, Mouffe and Connolly delve deeply into the consequences of antagonism for a politics of equal freedoms. However, their form of agonism needs to be redefined along certain key axes. Among other limitations, they do not confront the state and capitalist constraints on equal freedom, nor do they contribute to the mobilization of the creative forces of autonomous action. Both of these shortcomings can be addressed with the aid of contemporary neo- or post-anarchist currents, which — unlike Mouffe's and Connolly's pluralism — draw on the legacy of historical anarchism and seek a rupture with political and capitalist power. Yet, these currents also move beyond classical anarchism and closer to agonistic pluralism, as they reject anarchism’s faith in a benevolent social essence of humanity and abandon the ideal of a harmonious community (Day, 2005; Newman, 2007; May, 1994; Gordon, 2008; Tormey, 2005). Moreover, post-anarchists advance a politics of realized radical desire that activates the emancipatory forces of creativity — thereby exceeding the conservative horizons of pluralism found in Mouffe’s and Connolly’s frameworks.