Θεματολογία

Abstract

Στο κεφάλαιο αυτό ορίζουμε αρχικά τι είναι λογοτεχνικό υλικό, τι είναι λογοτεχνικό θέμα και τι λογοτεχνικό μοτίβο. Στη συνέχεια στρεφόμαστε στη συγκριτική θεματολογία, στη μελέτη δηλαδή διαφορετικών λογοτεχνικών έργων, προερχομένων από διαφορετικές εθνικές λογοτεχνίες ή εποχές με βάση το θέμα. Ως παράδειγμα θα αναλυθεί O θάνατος της Οφηλίας στους Σαίξπηρ, Ρεμπώ, Χάιμ και Μπρεχτ. Έτσι, θα δούμε πως ένα μοτίβο από τον σεξπηρικό Άμλετ, ο θάνατος της Οφηλίας, μεταμορφώνεται επαναλαμβανόμενο σε μια σειρά ποιημάτων διαφορετικών εποχών και εθνικών λογοτεχνιών. Συγκριτολογικό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο συνδυασμός του κεφαλαίου αυτού με το κεφ. 8 (Διακαλλιτεχνικότητα). Στην περίπτωση αυτή η θεματολογική σύγκριση επεκτείνεται και σε άλλες μορφές τέχνης. Ως παράδειγμα θα αναλυθεί η φιγούρα της Σαλώμης στη λογοτεχνία και την τέχνη. Υπόψη θα ληφθούν το θεατρικό έργο του Oscar Wilde, Σαλώμη, η ομώνυμη όπερα του Richard Strauss καθώς και η εικονογραφική αποτύπωση της φιγούρας στη δυτική ζωγραφική.

In this chapter, we begin by defining what constitutes literary material, a literary theme, and a literary motif. We then turn to comparative thematics, that is, the study of different literary works—originating from different national literatures or historical periods—based on shared themes. As an example, we will analyze the death of Ophelia in the works of Shakespeare, Rimbaud, Heim, and Brecht. In this way, we will observe how a motif from Shakespeare’s Hamlet—the death of Ophelia—is transformed and repeated across a series of poems from different eras and literary traditions. This chapter is particularly relevant in conjunction with Chapter 8 (Interart Studies). In this case, thematic comparison extends to other art forms as well. As an example, we will examine the figure of Salome in both literature and the arts. The analysis will include Oscar Wilde’s play Salome, Richard Strauss’s opera of the same name, and the visual depiction of the figure in Western painting.