Η φαινομενολογική αξιολογία και ηθική στον Σέλερ: αγαπητική τάξη και ύπαρξη στον κόσμο

Abstract

Η φαινομενολογική αξιολογία ουσιαστικά θεμελιώνεται πάνω στο ιδρυτικό κείμενο της φαινομενολογικής φιλοσοφίας, τις Λογικές Έρευνες του Χούσερλ. Ωστόσο, αν και ο Χούσερλ έθεσε τα θεμέλια, ο ίδιος δεν κατάφερε να πάει πέρα από μια φαινομενολογική γνωσιολογία και οντολογία. Αυτός πάντως ήταν της άποψης ότι τα θυμικά φαινόμενα είναι πλήρεις εμπειρίες των αγαθών ως σύμπλοκα φυσικού υποστρώματος και αξιακού χαρακτήρα. Αυτή τη βασική ιδέα την ανέπτυξε σε πλήρη θεωρία ο Σέλερ (και ο Χάρτμαν). Ο Σέλερ προσέγγισε το ζήτημα με όρους πλατωνικού ρεαλισμού, θεωρώντας ότι οι αξίες απαρτίζουν μια αντικειμενική υπερ-αισθητή πραγματικότητα στην οποία είναι οργανωμένες ιεραρχικά με αντικειμενικό τρόπο. Το ότι μπορεί μέσα στην ιστορία οι άνθρωποι να μην συμφωνούν για την αντικειμενική ιεραρχία των αξιών οφείλεται στα εκάστοτε διαμορφωμένα ήθη ή ordo amoris ή, απλά, στον εκάστοτε τρόπο με τον οποίο είναι οργανωμένος ο θυμικός μας βίος. Π.χ., το μνησίκακο ήθος προκαλεί αντιστροφή στην αξιακή εμπειρία.

Phenomenological evaluation is essentially founded on the founding text of phenomenological philosophy, Husserl's Logical Investigations. However, although Husserl laid the foundation, he did not succeed in going beyond a phenomenological epistemology and ontology. He was, however, of the view that thymic phenomena are complete experiences of goods as complexes of physical substratum and value. This basic idea was developed into a full theory by Scheller (and Hartmann). Scheller approached the issue in terms of Platonic realism, holding that values constitute an objective super-sensible reality in which they are organized hierarchically in an objective manner. That people may throughout history disagree on the objective hierarchy of values is due to the particular mores or ordo amoris or, simply, the particular way in which our thymic life is organized. E.g., the resentful ethos causes a reversal in value experience.