Περί Τοπίου

Abstract

Στο προηγούμενο κεφάλαιο, οι περιγραφές και οι εννοιολογήσεις του τόπου εκτάθηκαν από τον αφηρημένο τόπο στον φυσικό τόπο, διατρέχοντας ένα ευρύ και διαχρονικό φάσμα προσεγγίσεων. Στη συνέχεια, θα διερευνηθούν το τοπίο και η σχέση τόπου και τοπίου, ώστε να αποσαφηνιστεί η έννοια του τοπίου ως προς τον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό. Στον σχεδιασμό επιτελείται μια σημαντική αλλαγή των συντεταγμένων κατά τη μετάβαση από τον τόπο στο τοπίο: το περιβάλλον μέσα στο οποίο θα σχεδιάσουμε ξεδιπλώνεται τώρα κατακόρυφα. Το τοπίο προϋποθέτει τη συνθήκη της θέασης και της οπτικής αντίληψης ενός κόσμου που ορθώνεται από τη σημείωσή του ως τοπογραφία. Ακόμα και στα ονειρικά, φανταστικά ή νοητά τοπία ισχύουν οι συνθήκες της (νοερής) θέασης και αντίληψης του κόσμου σύμφωνα με τον νόμο της βαρύτητας. Εάν ο τόπος είναι ένας χώρος ύπαρξης και σύνδεσης, το τοπίο είναι ένας χώρος συνάντησης και δράσης. Καθώς το αντικείμενο του σχεδιασμού -ακόμα κι αν δεν υλοποιηθεί- αναφέρεται στον φυσικό χώρο και στην κατοίκηση από το ανθρώπινο σώμα, ο σχεδιασμός απαντά στις επιταγές του τόπου και του απότοκου τοπίου. Το τοπίο ως πανόραμα γίνεται αντιληπτό πολιτισμικά, ιστορικά και πολιτικά (ως πεδίο για την αναμέτρηση της ισχύος) και αναλύεται εικαστικά και εννοιολογικά μέσα από την αναπαράσταση των τοπίων από διαφορετικά ρεύματα της τέχνης. Ως σχήμα και διάταξη, ως τοπίο εννοείται η εκτύλιξη του θέματος κατά τον οπτικό ορίζοντα. Οι συγκροτητικές δυνάμεις του τοπίου και τα επιδραστικά του πεδία θα αναλυθούν λεπτομερέστερα στη συνέχεια. Τέλος, θα στραφούμε προς τα τοπία του τουρισμού και τη διαρκή επαναδιατύπωσή τους μέσα από τη διαφήμιση και την εικονική τους εκδοχή.

In the previous chapter, the descriptions and conceptualizations of place extended from abstract space to physical place – crossing a wide spectrum of approaches. Next, landscape and the relationship between place and landscape are investigated in order to clarify the idea of landscape as linked to architectural design. When designing, we accomplish a significant transformation of coordinates moving from place to landscape: we now design in an environment that unfolds vertically. Landscape presupposes the condition of being seen as well as the visual perception of a world rising from topography. Even within dreamy, imaginary or mental landscapes conditions, the world is perceived through gravity. If place is a where it is possible to exist and connect, landscape is where to meet and act. As the object of design -even if not realized- refers to physical space and inhabitation, design caters to the prerequisites of place and the resulting landscape. Landscape as panorama is perceived through culture, history and politics (as a setting of power struggle) and is analyzed artistically and conceptually by the representation of landscape in the arts. As form and configuration, landscape is understood as the unfolding of a theme along a visual horizon. Landscape as constituted powers and influential fields is analyzed in more detail in the following pages. Finally, we turn to landscapes of tourism and their continuous reformulations through advertisement and their visual renderings.