Η συμπεριληπτική διάσταση των έργων τέχνης

Abstract

Στο κεφάλαιο αυτό θα αναπτυχθεί η έννοια της συμπερίληψης σε σχέση με τη διαχείριση της μαθητικής ετερότητας του σύγχρονου σχολείου. Θα παρουσιαστούν διδακτικές προσεγγίσεις συναφείς με τη συμπεριληπτική εκπαίδευση, οι οποίες βρίσκουν πεδίο εφαρμογής και υλοποίησης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ, στη συνέχεια, θα αναπτυχθεί η αξιοποίηση των έργων τέχνης ως ένας υποστηρικτικός μηχανισμός οικοδόμησης μιας κουλτούρας ένταξης και συμπερίληψης απέναντι στις προκλήσεις αντιστάθμισης των διαστάσεων της διαφορετικότητας που αντανακλώνται στις σχολικές τάξεις. Έμφαση θα δοθεί στον πανανθρώπινο κώδικα επικοινωνίας των έργων τέχνης, όπως αυτός προσεγγίζεται υπό το πρίσμα της παιδαγωγικής των πολυγραμματισμών και των διαφορετικών σημειωτικών τρόπων παραγωγής νοήματος. Επιπλέον, θα προταθούν ενδεικτικές έντεχνες στρατηγικές διαφοροποιημένης διδασκαλίας, διαπολιτισμικής εκπαίδευσης και εκπαίδευσης μαθητών/-τριών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, οι οποίες δύνανται να αποτελέσουν μέσα διαχείρισης του κοινωνικού αποκλεισμού και της σχολικής περιθωριοποίησης. Το κεφάλαιο ολοκληρώνεται με την παρουσίαση του βραβευμένου εκπαιδευτικού προγράμματος «Φιλόξενος», το οποίο αναδεικνύει τη συμπεριληπτική διάσταση των έργων τέχνης σε τάξεις πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

This chapter explores the concept of inclusion in relation to the management of student diversity in the contemporary school. Teaching approaches relevant to inclusive education, which find context and implementation in primary education, are presented, in addition with the use of artworks as a supporting mechanism for building a culture of inclusion to face the challenges of responding to the complex dimensions of diversity reflected in school classrooms. Emphasis is given on the universal communication code of works of art, as approached in the light of the pedagogy of multiliteracies and different semiotic modes of meaning production. In addition, indicative artistic strategies of differentiated teaching, intercultural education and education of students with disabilities and special educational needs are suggested, as means of managing social exclusion and school marginalization. The chapter concludes with the presentation of the award-winning educational program "Filoxenos", which highlights the inclusive dimension of artworks in primary education classrooms.