Αντιπαραθετική (αντιπαραβολική) γλωσσολογία

Abstract

Το βιβλίο αποτελεί εισαγωγή στις βασικές έννοιες και στη μεθοδολογία της αντιπαραθετικής (αντιπαραβολικής) γλωσσολογίας (contrastive linguistics). Η αντιπαραθετική γλωσσολογία είναι ένας από τους κλάδους της σύγκρισης των γλωσσών, η οποία συγκρίνει μικρό αριθμό γλωσσών (συνήθως δύο έως τέσσερις) σε συγχρονικό επίπεδο και ανεξάρτητα από τη γενετική συγγένεια που εμφανίζουν οι συγκρινόμενες γλώσσες. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου αναλύονται οι βασικές έννοιες και η μεθοδολογία της αντιπαραθετικής γλωσσολογίας, περιγράφονται οι σχέσεις της τόσο με την ιστορική-συγκριτική γλωσσολογία, όσο και με την τυπολογία των γλωσσών και συζητείται ο τρόπος με τον οποίο οι βασικές γλωσσολογικές θεωρήσεις (οι γενετικές και οι λειτουργιστικές) διαφοροποιούνται ως προς την αντιπαραθετική ανάλυση. Αναλύεται επίσης η διαγλωσσική σύγκριση σε όλα τα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης (φωνητική – φωνολογία, μορφολογία, σύνταξη, σημασιολογία), αλλά και στην πραγματολογία. Στο δεύτερο μέρος του βιβλίου περιέχονται συγκεκριμένες αντιπαραθετικές αναλύσεις γλωσσικών φαινομένων σε τέσσερις γλώσσες (ελληνική, ιταλική, γαλλική, γερμανική). Τα γλωσσικά φαινόμενα που περιλαμβάνονται είναι: α) το οριστικό άρθρο, στο οποίο εμπλέκονται η σύνταξη, η σημασιολογία αλλά και η μορφολογία και β) η σύνθεση των λέξεων, φαινόμενο της μορφολογίας αλλά και της σημασιολογίας. Η θεώρηση των γλωσσικών φαινομένων είναι κατά βάση συγχρονική, ωστόσο για κάθε φαινόμενο περιλαμβάνεται και διαχρονική θεώρηση, για λόγους ερμηνευτικής πληρότητας. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται ασκήσεις εμπέδωσης τόσο της θεωρίας, όσο και των εφαρμογών αυτής.

The book offers an introduction to the basic concepts and methods of Contrastive Linguistics (CL), a rapidly developing branch of theoretical and applied Linguistics. CL is one of the fields that deal with the comparison between languages. CL compares a small number of languages (usually two to four) from a synchronic point of view and independently of their genetic relationship. The first part of the book introduces the basic concepts and the methodology of CL and presents the relationship between CL and both Historical – Comparative Linguistics and Language Typology. It also examines the differences between linguistic theories (generative and functionalist ones) about contrastive analysis and analyzes inter-linguistic comparison at every level of the language system (phonetics/phonology, morphology, syntax, semantics), as well as pragmatics. The second part of the book focuses on a specific contrastive analysis of linguistic data in four languages (Greek, Italian, French, German). In particular, the phenomena discussed are a) the definite article, in which syntax, semantics, and morphology are involved, and b) compounding, a morphological process with semantic dimensions. Although the point of view of contrastive analysis is mainly synchronic, it also includes the diachronic dimension to give a full interpretation. Each chapter includes exercises on both the theory and its applications.