Κοινωνιολογικές θεωρίες σε μετάβαση στον 21ο αιώνα

Abstract

Το βιβλίο πραγματεύεται το περιεχόμενο σύγχρονων κοινωνιολογικών θεωριών και συγκεκριμένα θεωριών και ερευνητικών πορισμάτων που προέκυψαν κατά τη μετάβαση στον 21ο αιώνα, σε μια περίοδο που διαφαίνεται να είναι η απαρχή μιας αυξανόμενης πολυπλοκότητας των κοινωνικών προβλημάτων. Είναι, επίσης, μια περίοδος κατά την οποία η κοινωνιολογική θεωρία αντιμετωπίζει τις προκλήσεις μιας πολυσχιδούς πραγματικότητας με νέα εξηγητικά και ερμηνευτικά εργαλεία, διατηρώντας αφενός τη σύνδεση με τους κλασικούς, επιχειρώντας αφετέρου να κατανοήσει και να παρέμβει επιστημονικά σε κοινωνικά διαφοροποιημένα περιβάλλοντα από αυτά που αντιστοιχούσαν στον ιστορικό χρόνο ανάπτυξης των κλασικών κοινωνιολογικών θεωριών. Συγκεκριμένα, οι περισσότερες από τις νέες κοινωνιολογικές θεωρίες αμφισβητούν, όπως αναλύεται στο βιβλίο, τον κοινωνιολογικό μονισμό, και εκτείνονται σε πολυπαραδειγματικές κοινωνιολογικές αναφορές, και, επιπλέον, αναπτύσσουν συγκριτικά θεωρητικά μοντέλα βασισμένα κυρίως στην ιστορικότητα και διαφορετικότητα των πολιτισμικών προτύπων. Αφετηρία των θεωριών αυτών, καθώς και της υπερέκτασής τους στο μεταμοντέρνο, είναι η βεμπεριανή παράδοση και η υποκειμενικά εννοούμενη απόδοση κοινωνικού νοήματος, όπως και η άνοδος και η σημαντικότητα της ερμηνευτικής διόδου σε γλωσσικές - συμβολικές νοηματοδοτημένες πράξεις και προθετικότητες κοινωνικών δρώντων σύμφωνα με σχέδια δράσης που έχουν οι ίδιοι εκπονήσει. Η αφετηρία αυτή οδήγησε στην πορεία σε ασυνέχειες και ρήξεις με την κλασική ανάγνωση του αντικειμενικού κόσμου, καθώς και στην ανάπτυξη της Νέας Ιστορικής Κοινωνιολογίας, της Κοινωνικής Φαινομενολογίας, όπως και σε νέες εκδοχές του Κοινωνικού Κονστρουκτιβισμού και της Κοινωνιολογίας της Γνώσης. Γενικότερα, οι προσεγγίσεις αυτές επισημαίνουν ιδιαίτερα την ιστορική μεταβλητότητα των συμβολικών κοινωνικών δομών, ασκώντας κριτική στον δομολειτουργισμό. Τέλος, στο βιβλίο διερευνώνται οι δυνατότητες «συνομιλίας» των κοινωνιολογικών ρευμάτων με τις γνωσιακές επιστήμες και την Κοινωνιοβιολογία.

The book deals with the content of modern sociological theories and in particular theories and research findings that emerged during the transition to the 21st century, at a time that seems to be the beginning of an increasing complexity of social problems. It is also a period in which sociological theory faces the challenges of a multifaceted reality with new explanatory and interpretive tools, maintaining on the one hand the connection with the classics, and on the other hand trying to understand and intervene scientifically in socially differentiated environments from those corresponding to the historical development of classical sociological theories. In particular, most of the new Sociological theories challenge, as discussed in the book, sociological monism and extend to multi-paradigmatic sociological references and, moreover, develop comparative theoretical models based mainly on the historicity and diversity of cultural patterns. The starting point of these theories, as well as their extension to the postmodern is the Weberian tradition and the subjectively implied performance of social meaning, as well as the rise and importance of the hermeneutic passage in linguistic-symbolic meaningful acts and intentions of social actors according to action plans that they have devised themselves. This starting point led to discontinuities and ruptures with the classical reading of the objective world, as well as to the development of New Historical Sociology, Social Phenomenology, as well as to new versions of Social Constructivism and the Sociology of Knowledge. In general, these approaches particularly emphasize the historical variability of symbolic social structures by criticizing structuralism. Finally, the book explores the possibilities of "conversation" between sociological trends and the cognitive sciences, as well as Sociobiology.