Το Κυπριακό, 1950-66

Abstract

Το κεφάλαιο εστιάζει στο κυπριακό ζήτημα ως το 1966. Η Ελλάδα τάχτηκε υπέρ της αυτοδιάθεσης της Κύπρου, αλλά είχε να αντιμετωπίσει την ισχυρή αντίθεση του αποικιακού κυρίαρχου, της Βρετανίας, η οποία, εφαρμόζοντας την πολιτική του διαίρει και βασίλευε, μετέτρεψε το Κυπριακό από αποικιακό πρόβλημα σε ελληνο-τουρκική διαφορά και από κοινού με την Τουρκία αντιπρότειναν στην ένωση τη διχοτόμηση. Η Ελλάδα τελικά αναγκάστηκε να αποδεχτεί έναν συμβιβασμό με τις συνθήκες Ζυρίχης- Λονδίνου του 1959. Η ενότητα του ΝΑΤΟ διατηρήθηκε, λύση ατλαντική δόθηκε, όμως η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα ματαιώθηκε και βιώσιμο αυτόνομο κυπριακό κράτος δεν δημιουργήθηκε. Μετά το 1963 το Κυπριακό επανήλθε στο διεθνές προσκήνιο και βρέθηκε στο κέντρο της ψυχρoπολεμικής αντιπαράθεσης στην ανατoλική Μεσόγειο. Η Ελλάδα και η Τουρκία, εταίροι στην ίδια συμμαχία, έφτασαν το καλοκαίρι του 1964 στα πρόθυρα πολέμου, απειλώντας σοβαρά την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή με πιθανή εμπλοκή της Σοβιετικής Ένωσης. Ο κύριος πρωταγωνιστής του προβλήματος, οι ΗΠΑ, πρόκριναν ως λύση τη διχοτόμηση της νήσου με τη μορφή της «διπλής ένωσης».