Introduction to Martin Heidegger's "Being and Time"

Abstract

Το Είναι και Χρόνος (ΕΧ) του Μάρτιν Χάιντεγκερ είναι κατά γενική ομολογία ένα από τα πλέον σημαντικά έργα της ιστορίας της φιλοσοφίας. Τόσο η εξέταση της ιστορίας της φιλοσοφίας μέσα σε αυτό όσο και η τεράστια επίδραση που αυτό άσκησε στη φιλοσοφία που έπεται της εμφάνισής του (1927) το καθιστούν αναγκαία ύλη κάθε αξιόλογου φιλοσοφικού προγράμματος σπουδών. Το έργο αυτό όμως είναι και διαβόητο για τη μεγάλη δυσκολία που παρουσιάζει στην κατανόησή του. Στη συγκεκριμένη ερμηνεία και ανάλυση του ΕΧ, λοιπόν, επιχειρείται η λεπτομερής και διδακτική εξήγηση όλων των ιδεών και των επιχειρημάτων του. Σε αυτό το εγχείρημα δε ακολουθείται ειδικώς μια μεθοδολογία την οποία κρίνω την πιο ενδεδειγμένη: η φαινομενολογική -- το έργο προσεγγίζεται φαινομενολογικά. Ο ίδιος ο Χάιντεγκερ κάνει ρητό πως κάθε τι που πρόκειται να γίνει θέμα στο ΕΧ πρέπει να μπορεί να καθίσταται φαινόμενο. Η απαίτηση αυτή δεν είναι επουσιώδης ή ευκαιριακή. Χαρακτηρίζει το έργο, το σχέδιό του, και την τελική σκόπευσή του σε κάθε σημείο της ανάπτυξης. Ο Χάιντεγκερ αναδεικνύεται ως σχεδόν εμμονικός με αυτό το καθήκον. Επιχειρεί να κάνει φαινομενολογική οντολογία, δηλαδή να διαλευκάνει φαινομενολογικά το μέγιστο και σκοτεινότερο πρόβλημα της φιλοσοφίας από ιδρύσεώς της: το νόημα του Είναι. Κατά τη φαινομενολογική μεθοδολογία, αποκλείεται εξαρχής και κατ’ αρχήν κάθε προσφυγή στην εικασία και τη σκέτη ανάλυση εννοιών (λογική ή διαλεκτική) χωρίς απαραίτητη σύνδεση με μια εποπτεία όπου κάθε τι για το οποίο μιλάμε φανερώνεται το ίδιο ως έχει. Προφανώς, κάτι τέτοιο φαντάζει, σε πρώτη προσέγγιση, σχεδόν τερατώδες. Εδώ βρίσκεται ο πυρήνας της δυσκολίας κατανόησης του ΕΧ. Έτσι, στην εδώ προτεινόμενη ερμηνεία και ανάλυση δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον φωτισμό των προϋποθέσεων της κατανόησης της όλης φιλοσοφικής έρευνας που ο Χάιντεγκερ επιχειρεί στο ΕΧ. Πάνω σε αυτή τη βάση, πραγματοποιείται και η ενδελεχής ανάδειξη όλων των ιδεών και των επιχειρημάτων που περιέχονται στο ΕΧ και ειδικά στην Πρώτη Διαίρεση.

Martin Heidegger's Being and Time (ETH) is admittedly one of the most important works in the history of philosophy. Both the examination of the history of philosophy within it and the enormous impact it has had on the philosophy that followed its appearance (1927) make it a necessary subject for any worthwhile philosophy curriculum. But this work is also notorious for the great difficulty it presents in understanding it. In this interpretation and analysis of EX, therefore, a detailed and didactic explanation of all its ideas and arguments is attempted. In this undertaking, a methodology is not specifically followed which I consider the most appropriate: phenomenological -- the work is approached phenomenologically. Heidegger himself makes it explicit that everything that is to be made a subject in the EH must be capable of becoming phenomenal. This requirement is not inconsequential or opportunistic. It characterizes the project, its plan, and its ultimate intent at every point in its development. Heidegger emerges as almost obsessed with this task. He attempts to do phenomenological ontology, that is, to unravel phenomenologically the greatest and darkest problem of philosophy since its inception: the meaning of Being. In phenomenological methodology, any recourse to conjecture and mere analysis of concepts (logical or dialectical) is excluded from the outset and in principle, without a necessary connection to an oversight in which everything we speak of is revealed as such. Obviously, such a thing seems, at first sight, almost monstrous. Herein lies the core of the difficulty of understanding EX. Thus, in the interpretation and analysis proposed here, special emphasis is placed on illuminating the presuppositions of understanding the whole philosophical inquiry that Heidegger attempts in the EH. It is on this basis that the thorough elucidation of all the ideas and arguments contained in the EH and especially in the First Division is carried out.