Έννοιες στην επιστήμη της μνήμης

Abstract

Στο βιβλίο θα αναλύονται όλες οι βασικές έννοιες που χρησιμοποιούνται στο πεδίο της μνήμης. Η ιδιαιτερότητα του εγχειριδίου θα έγκειται στο ότι θα αναλύονται έννοιες που καλύπτουν όλα τα επίπεδα οργάνωσης του φαινομένου της μνήμης, από το (παραδοσιακό) επίπεδο της συμπεριφοράς μέχρι τις πιο σύγχρονες έννοιες της νευροβιολογίας που αφορούν την κυτταρική και δικτυακή νευρωνική δραστηριότητα καθώς και τις μοριακές αλληλεπιδράσεις στα νευρικά κύτταρα οι οποίες συνιστούν το νευροβιολογικό υπόβαθρο του φαινομένου της μνήμης. Επίσης θα περιλαμβάνονται και θα αναλύονται διάφορες περιπτώσεις παθολογικών καταστάσεων των μνημονικών λειτουργιών. Ως παραδείγματα αναφέρονται οι πιο κάτω τίτλοι κεφαλαίων: Μνήμη, Μάθηση, Ανάκληση, Πλαστικότητα, Παγίωση, Μνημονικό αποτύπωμα, Μνημονικά συστήματα, Ιππόκαμπος, Σύναψη-Συναπτική διαβίβαση, [Νευροδιαβιβαστές], Ασβέστιο, Υποδοχέας NMDA, Μακρόχρονη συναπτική ενδυνάμωση, Έκδηλη μνήμη, Άδηλη μνήμη, Σημασιολογική μνήμη, Βιωματική μνήμη, Προοπτική μνήμη, Γήρας, Νόσος του Alzheimer. (Βλ. επίσης μέρος Γ2: Ανάλυση ανά κεφάλαιο). Στην παράγραφο "Ανάλυση του βιβλίου ανά κεφάλαιο" σημειώνονται ορισμένα από τα κεφάλαια που προβλέπονται να συγκροτούν το προτεινόμενο σύγγραμμα. Υπολογίζεται ότι ο συνολικός τελικός αριθμός κεφαλαίων θα είναι τουλάχιστον εβδομήντα. Η επιλογή συγγραφής βιβλίου υπό μορφή ανάλυσης συγκεκριμένων θεμελιωδών εννοιών στο ευρύτερο πεδίο μελέτης των μνημονικών λειτουργιών σχετίζεται ακριβώς με την επιτακτική ανάγκη ύπαρξης εύχρηστου και συνεχώς χρησιμοποιούμενου εγχειριδίου το οποίο να εισάγει άμεσα τον μελετητή στις έννοιες (από τη συμπεριφορά μέχρι το μοριακό επίπεδο) αναλύοντάς τες σύντομα και ολοκληρωμένα. Επαναλαμβάνεται η παρατήρηση της παντελούς έλλειψης παρόμοιου εγχειριδίου στην ελληνική βιβλιογραφία.

Στο βιβλίο θα αναλύονται όλες οι βασικές έννοιες που χρησιμοποιούνται στο πεδίο της μνήμης. Η ιδιαιτερότητα του εγχειριδίου θα έγκειται στο ότι θα αναλύονται έννοιες που καλύπτουν όλα τα επίπεδα οργάνωσης του φαινομένου της μνήμης, από το (παραδοσιακό) επίπεδο της συμπεριφοράς μέχρι τις πιο σύγχρονες έννοιες της νευροβιολογίας που αφορούν την κυτταρική και δικτυακή νευρωνική δραστηριότητα καθώς και τις μοριακές αλληλεπιδράσεις στα νευρικά κύτταρα οι οποίες συνιστούν το νευροβιολογικό υπόβαθρο του φαινομένου της μνήμης. Επίσης θα περιλαμβάνονται και θα αναλύονται διάφορες περιπτώσεις παθολογικών καταστάσεων των μνημονικών λειτουργιών. Ως παραδείγματα αναφέρονται οι πιο κάτω τίτλοι κεφαλαίων: Μνήμη, Μάθηση, Ανάκληση, Πλαστικότητα, Παγίωση, Μνημονικό αποτύπωμα, Μνημονικά συστήματα, Ιππόκαμπος, Σύναψη-Συναπτική διαβίβαση, [Νευροδιαβιβαστές], Ασβέστιο, Υποδοχέας NMDA, Μακρόχρονη συναπτική ενδυνάμωση, Έκδηλη μνήμη, Άδηλη μνήμη, Σημασιολογική μνήμη, Βιωματική μνήμη, Προοπτική μνήμη, Γήρας, Νόσος του Alzheimer. (Βλ. επίσης μέρος Γ2: Ανάλυση ανά κεφάλαιο). Στην παράγραφο "Ανάλυση του βιβλίου ανά κεφάλαιο" σημειώνονται ορισμένα από τα κεφάλαια που προβλέπονται να συγκροτούν το προτεινόμενο σύγγραμμα. Υπολογίζεται ότι ο συνολικός τελικός αριθμός κεφαλαίων θα είναι τουλάχιστον εβδομήντα. Η επιλογή συγγραφής βιβλίου υπό μορφή ανάλυσης συγκεκριμένων θεμελιωδών εννοιών στο ευρύτερο πεδίο μελέτης των μνημονικών λειτουργιών σχετίζεται ακριβώς με την επιτακτική ανάγκη ύπαρξης εύχρηστου και συνεχώς χρησιμοποιούμενου εγχειριδίου το οποίο να εισάγει άμεσα τον μελετητή στις έννοιες (από τη συμπεριφορά μέχρι το μοριακό επίπεδο) αναλύοντάς τες σύντομα και ολοκληρωμένα. Επαναλαμβάνεται η παρατήρηση της παντελούς έλλειψης παρόμοιου εγχειριδίου στην ελληνική βιβλιογραφία.