Συγκριτική σύνταξη και γλωσσικές διαταραχές

Abstract

Το παρόν σύγγραμμα έχει δύο συμπληρωματικούς στόχους. Να ασχοληθεί: α) με θεμελιώδεις περιοχές και έννοιες του συντακτικού τομέα της γλώσσας, όπως αυτές έχουν μελετηθεί από τη σύγχρονη συντακτική θεωρία, και β) με το πώς αυτές οι περιοχές πραγματώνονται στη μη τυπική γλώσσα, δηλαδή στις γλωσσικές διαταραχές (διαταραχές λόγου) που επηρεάζουν τη μορφολογία και τη σύνταξη, καθώς και πώς εξελίσσονται στην πορεία κατάκτησης της γλώσσας. Το σύγγραμμα αναφέρεται επίσης στα ευρήματα της συντακτικής θεωρίας που έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία των γλωσσικών διαταραχών, αναφορά σπάνια τόσο για την ελληνική όσο για τη διεθνή εκπαιδευτική βιβλιογραφία. Ο λόγος συγγραφής του παρόντος διδακτικού βοηθήματος είναι επειδή τα τελευταία χρόνια έχει παραχθεί ένας εξαιρετικά μεγάλος αριθμός μελετών, τόσο στην ελληνική όσο και διαγλωσσικά, επί της συμπεριφοράς της μη τυπικής γλώσσας ως προς μια σειρά μορφοσυντακτικών φαινομένων και χαρακτηριστικών, ωστόσο οι μελέτες αυτές δεν υπάρχουν συγκεντρωμένες σε κάποιο ελληνόγλωσσο βιβλίο –ούτε εξάλλου και σε ξενόγλωσσο– για διδακτικούς σκοπούς. Ακόμη, σε καμία περίπτωση τα ως άνω ευρήματα δεν είναι συγκεντρωμένα ανά συντακτικό χαρακτηριστικό ή/και ανά γλωσσική διαταραχή. Για να κατανοηθούν η επιστημονική συμβολή και η χρησιμότητα των μελετών στις οποίες αναφερόμαστε πιο πάνω, απαιτούνται γνώσεις σύγχρονης συντακτικής θεωρίας. Όμως, τα λιγοστά, και όχι ιδιαίτερα πρόσφατα διδακτικά εγχειρίδια συντακτικής θεωρίας ασχολούνται με τις σχετικές έννοιες σε λεπτομέρεια που δεν είναι πάντα εύπεπτη ή κατανοητή από φοιτητές που ενδιαφέρονται για γλωσσικές διαταραχές ή για πρώιμη γλωσσική κατάκτηση. Από την άλλη πλευρά, τα ελάχιστα διδακτικά εγχειρίδια επί της γλωσσικής κατάκτησης και των γλωσσικών διαταραχών δεν αναλύουν συνήθως το θεωρητικό υπόβαθρο του συντακτικού τομέα, ίσως επειδή προσπαθούν να καλύψουν όλους τους τομείς της γλώσσας και όχι μόνο τον συντακτικό. Το παρόν σύγγραμμα καλύπτει αυτά τα κενά.

This book has two complementary objectives. It deals with: a) fundamental areas and concepts of the syntactic domain of language, as studied by contemporary syntactic theory, and b) how these areas are realized in non-standard language, i.e., in language disorders (speech disorders) that affect morphology and syntax, as well as how they evolve in the course of language acquisition. The textbook also refers to findings of syntactic theory that have been used in the treatment of language disorders, a reference that is rare in both Greek and international educational literature. The reason for writing this teaching aid is that in recent years an extremely large number of studies have been produced, both in Greek and cross-linguistically, on the behavior of non-standard language with regard to a series of morphosyntactic phenomena and characteristics. However, these studies are not compiled in a Greek-language book – nor in any foreign-language book – for teaching purposes. Furthermore, the above findings are by no means organized according to syntactic feature and/or language disorder. In order to understand the scientific contribution and usefulness of the studies referred to above, knowledge of modern syntactic theory is required. However, the few, and not particularly recent, textbooks on syntactic theory deal with the relevant concepts in detail that is not always easy to understand for students interested in language disorders or early language acquisition. On the other hand, the few textbooks on language acquisition and language disorders do not usually analyze the theoretical background of the syntactic domain, perhaps because they try to cover all areas of language and not just syntax. This textbook fills these gaps.