Θετικά μέτρα: εξαίρεση από την αρχή της ίσης μεταχείρισης ή έκφραση της ουσιαστικής ισότητας;

Abstract

Στο Κεφάλαιο 9 εξετάζεται ο θεσμός των θετικών μέτρων από τη σκοπιά των ποικίλων εκδοχών της ισότητας. Στην πρώτη ενότητα (1) αποσαφηνίζεται η έννοια των θετικών μέτρων, οι ποικίλες εκδοχές της και η διαφοροποίησή της από συγγενείς έννοιες, όπως εκείνη των εύλογων προσαρμογών. Στη δεύτερη ενότητα (2) εξετάζεται η αντιμετώπιση που έχουν επιφυλάξει στα θετικά μέτρα έννομες τάξεις που αντιλαμβάνονται με διαφορετικό τρόπο την αρχή της ισότητας. Αντικείμενο έρευνας αποτελεί, ειδικότερα, ο θεσμός των θετικών μέτρων, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί σε τρεις κατηγορίες έννομων τάξεων: στην αμερικανική έννομη τάξη, που δίνει το προβάδισμα στην τυπική ισότητα (2.1), στην έννομη τάξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), που τείνει να εξισορροπήσει την τυπική με την ουσιαστική ισότητα μέσω της αρχής της ισότητας ευκαιριών (2.3), και τέλος, στις έννομες τάξεις του Καναδά, της Νότιας Αφρικής και της Ελλάδας, που έχουν υιοθετήσει μια πιο ουσιαστική αντίληψη για την ισότητα (2.4). Στην Eνότητα 3 εντοπίζονται τα σημαντικότερα νομικά προβλήματα που γεννά η λειτουργία του θεσμού των θετικών δράσεων και παρουσιάζονται οι λύσεις που έχουν δώσει στα προβλήματα αυτά οι υπό σύγκριση έννομες τάξεις.

Le chapitre 9 examine l'institution des mesures positives à la lumière des différentes acceptions de l'égalité. La première section (1) clarifie le concept de mesures positives, ses différentes versions et sa différenciation par rapport à des concepts connexes tels que celui des aménagements raisonnables. La deuxième section (2) examine le traitement réservé aux mesures positives par des ordres juridiques qui conçoivent de façon différente le principe d'égalité. L'objet de l'étude est, en particulier, l'institution des mesures positive telle qu'elle a été façonnée dans trois catégories d'ordres juridiques : l'ordre juridique américain, qui donne la priorité à l'égalité formelle (2.1. ), l'ordre juridique de l'Union européenne (UE), qui tend à équilibrer l'égalité formelle et l'égalité matérielle à travers le principe de l'égalité des chances (2.3.), et enfin les ordres juridiques du Canada, de l'Afrique du Sud et de la Grèce, qui ont adopté une conception matérielle de l'égalité (2.4.). La section 3 identifie les principaux problèmes juridiques soulevés par le fonctionnement de l'institution des mesures positives et présente les solutions que les ordres juridiques comparés ont apportées à ces problèmes.