Η εθνοπολιτισμική ετερότητα στο σχολείο

Abstract

Το παρόν σύγγραμμα πραγματεύεται την εθνοπολιτισμική ετερότητα στο σχολικό πλαίσιο μέσα από την ανάλυση ζητημάτων που αφορούν την αποτελεσματική διαχείρισή της και την ανάδειξη της ανάγκης για δημιουργία ενός συμπεριληπτικού σχολείου. Το βιβλίο διαρθρώνεται σε έντεκα κεφάλαια, καθένα από τα οποία εξετάζει τις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές προεκτάσεις της πολυπολιτισμικότητας. Αυτή η σημαντική πτυχή της διαφορετικότητας δημιουργεί νέες προκλήσεις στο σχολικό πλαίσιο, καθιστώντας αναγκαίο να σκιαγραφηθεί το προφίλ των μαθητών με πολιτισμικές ιδιαιτερότητες, καθώς επίσης και να αναγνωριστεί η σχέση ανάμεσα στην πολιτισμική διαφορετικότητα και στην εμφάνιση περιστατικών εκφοβισμού ή μορφών ρατσιστικής συμπεριφοράς στον σχολικό χώρο. Στις σύγχρονες πλουραλιστικές κοινωνίες η διαπολιτισμικότητα προτάσσεται πλέον ως το πιο αποτελεσματικό μοντέλο διαχείρισης της διαφορετικότητας μέσα από την προώθηση της αρμονικής συνύπαρξης των μελών της κοινωνίας και της καλλιέργειας ανθρωπιστικών και κοινωνικών αξιών. Καθώς οι προεκτάσεις του μοντέλου αντανακλώνται και στο εκπαιδευτικό περιβάλλον, αναδεικνύεται ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζει η διαπολιτισμική εκπαίδευση με τα αξιώματα και τις αρχές της κατά τη δημιουργία ενός σχολείου που διαπνέεται από διαπολιτισμικούς στόχους. Σε ένα τέτοιο σχολικό περιβάλλον δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη διαπολιτισμικών δεξιοτήτων, στην ενίσχυση της διγλωσσίας και στην αξιοποίησή της στην πολυπολιτισμική τάξη, ενώ παράλληλα η εστίαση τίθεται στον σχεδιασμό και στην εφαρμογή διαπολιτισμικών εκπαιδευτικών πρακτικών για την αποτελεσματική εκπαιδευτική διαδικασία και την ενεργητική εμπλοκή όλων των μαθητών. Καθοριστική είναι ακόμη η ύπαρξη ενός συμπεριληπτικού σχολικού κλίματος, που επιτρέπει σε όλους τους μαθητές ανεξάρτητα από το πολιτισμικό τους υπόβαθρο να αλληλεπιδρούν δυναμικά, καθώς και η ποιοτική συνεργασία ανάμεσα στο σχολείο και στις οικογένειες μαθητών με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο. Ένα σχολείο που λειτουργεί ως πλαίσιο αναγνώρισης και σεβασμού της διαφορετικότητας και που ενδυναμώνει σε όλους τους μαθητές το αίσθημα του ανήκειν, ανεξάρτητα από τα διαφοροποιητικά χαρακτηριστικά που παρουσιάζουν, αποτελεί τον ιδανικό τύπο σχολείου στη σύγχρονη πλουραλιστική κοινωνία, προωθώντας το αίτημα των καιρών που είναι η συμπεριληπτική εκπαίδευση.

This book examines ethno-cultural diversity in the school context by analyzing issues related to its effective management and highlighting the need for the creation of an inclusive school. The book is structured into eleven chapters, each of which presents the particular educational implications of multiculturalism. This important aspect of diversity creates new challenges in the school context making it necessary to outline the profile of students from different cultural backgrounds, as well as to recognize the relationship between cultural diversity and the incidents of bullying or racist behavior in the school. In today’s pluralistic societies, interculturalism emerges as the most effective model for managing diversity, promoting the peaceful coexistence among members of the society, and cultivating human and social values. As the implications of the model are also reflected in the educational environment, the important role of intercultural education in the creation of a school imbued with intercultural orientation is highlighted. In such a school environment, the emphasis is given to the development of intercultural competence, the enhancement and the use of bilingualism in the multicultural classroom, whereas at the same time, the focus is on the design and implementation of intercultural educational practices for effective teaching and learning as well as for the active involvement of all students. The presence of an inclusive school climate that allows all students regardless of their cultural background to interact dynamically, as well as the effective collaboration between the school and the students’ culturally diverse families, is also significant. A school which provides a framework for recognizing and respecting diversity and builds a sense of “belonging” to all students regardless of their diversity features, is the ideal type of school in the contemporary pluralistic society encouraging inclusive education as a global priority.