Η σύγχρονη οπτική της Οικονομικής Γεωγραφίας

Abstract

Το Κεφάλαιο 2 εστιάζεται στις σύγχρονες εξελίξεις στη συζήτηση για τη μικρή επιχειρηματικότητα. Από τα τέλη της δεκαετίας του ’70, το τεχνολογικό και το επιχειρηματικό περιβάλλον μετασχηματίζεται γοργά και αποκτά μια σειρά νέων δομικών χαρακτηριστικών συμβατών με τη μικρή κλίμακα. Συμπληρωματικές κοινωνικές επιστήμες εξετάζουν τη διαχρονική εξέλιξη των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων (ΜμΕ) σε συγκεκριμένους τόπους, εστιάζουν στη σημασία των θεσμών και των γενικότερων τοπικών χαρακτηριστικών και αποδίδουν ιδιαίτερη έμφαση στις συνθήκες που ευνοούν τη δημιουργία και τη διάχυση της γνώσης, καθώς και τις δικτυώσεις. Στο πλαίσιο αυτό, η Οικονομική Γεωγραφία έχει αναδειχθεί σε προνομιακό πεδίο μελέτης της μικρής επιχειρηματικότητας. Τα χαρακτηριστικά της προσέγγισης της Οικονομικής Γεωγραφίας γίνονται κατανοητά από τη μελέτη δύο προνομιακών πεδίων, της εκβιομηχάνισης και της περιφερειακής ανάπτυξης, τα οποία κυριαρχούν τόσο στην ακαδημαϊκή συζήτηση όσο και στο πεδίο διαμόρφωσης και υλοποίησης πολιτικών. Η πρώτη αφορά τα Τοπικά Δίκτυα Συνεργαζόμενων Επιχειρήσεων (ΤΔΣΕ) σε παραδοσιακούς μεταποιητικούς κλάδους. Τα συστήματα αυτά συγκροτούνται από ΜμΕ οι οποίες δρουν ως αλληλεξαρτώμενα στοιχεία ενός ολοκληρωμένου δικτύου που είναι ευέλικτο και προσαρμοστικό στις συχνές αλλαγές του επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Η δυναμική των ΤΔΣΕ εξετάζονται από την περίπτωση της «Τρίτης Ιταλίας». Η δεύτερη παρουσιάζει τη συζήτηση για τα περιφερειακά συστήματα καινοτομίας. Έχει πλέον τεκμηριωθεί ότι η καινοτομία είναι μια διαδραστική διαδικασία κοινωνικά και χωρικά ενσωματωμένη και δεν μπορεί να κατανοηθεί έξω από συγκεκριμένο κοινωνικό και θεσμικό περιβάλλον.

Chapter 2 focuses on the contemporary theoretical debates on small entrepreneurship. Since the late ‘70s, the technological and business environment has been rapidly transforming and acquiring a number of new structural features compatible with small scale. Complementary social sciences examine the evolution of small and medium-sized enterprises in specific localities, focus on the significance of institutions and the local context and place particular emphasis on the conditions that favour the creation and dissemination of knowledge and networking. In this context, Economic Geography has emerged as a privileged field of study of small entrepreneurship. The features of the approach to Economic Geography are elaborated by the study of the two privileged fields of industrialization and regional development that have attracted the interest of academics and policy makers. The first case presents local networks of collaborating SMEs that are active in several stages of production of traditional manufacturing products. Their success is based on their ability to act as interdependent elements of an integrated network that is flexible and adaptable to the frequent changes of the business environment. The dynamics of these networks are examined in the region of the "Third Italy". The second case comments on the regional innovation systems. It is, now, well-established that innovation is an interactive process socially and spatially integrated and cannot be understood outside its specific social and institutional environments.