Τι μάθαμε

Abstract

Στα προηγούμενα κεφάλαια, συζητήσαμε διάφορες πτυχές του συνεταιρίζεσθαι, με έμφαση στους «επιχειρηματικούς» συνεταιρισμούς. Δείξαμε ότι ο συνεταιρισμός έχει μελετηθεί από πολλές οπτικές γωνίες. Σε αυτό το βιβλίο δώσαμε έμφαση στο έργο των οικονομολόγων, των θεωρητικών της δημόσιας πολιτικής, των κοινωνιολόγων και των φιλοσόφων της κοινωνίας των πολιτών. Όσο σημαντικές και διαφωτιστικές και αν είναι αυτές οι επιστημονικές προσεγγίσεις, υπάρχει πάντα το περιθώριο να καταλάβουμε περισσότερα εκεί όπου οι συνεταιρισμοί λειτουργούν στην πράξη. Οι εμπνευστές των συνεταιρισμών δεν έχουν ούτε τον χρόνο ούτε τα μέσα για να μελετήσουν διεξοδικά τους συνεταιρισμούς, και ακόμη και αν το έκαναν, θα ήταν πολύ δύσκολο να βρουν το σωστό μείγμα συστατικών. Για τον λόγο αυτό, στο τρίτο μέρος του βιβλίου συμπεριλαμβάνουμε την πρακτική μας εμπειρία που μας δίδαξε πώς να ξεκινήσουμε μια συνεταιριστική επιχείρηση και πώς να εφαρμόσουμε τις βασικές αρχές. Επιλέξαμε εκείνες τις θεμελιώδεις αρχές που θεωρούμε απαραίτητες για τις συνεταιριστικές πρωτοβουλίες. Επίσης, εξάγουμε συμπεράσματα από διάφορα πρακτικά πειράματα που δείχνουν τα αποτελέσματα όσον αφορά το επιχειρηματικό σχέδιο του συνεταιρισμού, τη διοίκηση και την εσωτερική δημοκρατική λειτουργία του. Υποστηρίζουμε ότι η ανάγκη για συνεταιρισμούς, ιδίως στις αγροτικές και αναπτυσσόμενες οικονομίες, είναι περισσότερο σημαντική από ποτέ. Οι παραδοσιακοί λόγοι για τη συγκρότηση συνεταιρισμού εξακολουθούν να ισχύουν στην εποχή μας. Θα θέλαμε να προσθέσουμε σε αυτούς τους παραδοσιακούς λόγους το γεγονός ότι οι γεωργοί αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο την έλλειψη βασικών πόρων, όπως τα αποθέματα νερού, οι εδαφικοί πόροι και η πρόσβαση σε κεφάλαια. Εξάλλου, η ανάπτυξη και η διάδοση της γνώσης είναι η βασική αποστολή των συνεταιρισμών. Όπως γνώριζαν πολύ καλά οι πρωτοπόροι των συνεταιριστικών πρακτικών, οι συνεταιρισμοί βασίζονται στη συνεχή μάθηση. Μια ειδική μορφή τέτοιας μάθησης είναι το πώς θα πυροδοτηθεί ένα πνεύμα καινοτόμου επιχειρηματικότητας μεταξύ των μελών και πώς θα γίνει ένας συνεταιρισμός μια επιτυχημένη επιχείρηση. Στον 21ο αιώνα, η παγκοσμιοποίηση έχει καταστεί κυρίαρχη, αλλά δεν μπόρεσαν όλοι οι τομείς να επωφεληθούν από αυτήν. Η παγκοσμιοποίηση δεν έδωσε τη δυνατότητα σε πολλές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις να επωφεληθούν από αυτήν και να προχωρήσουν σε νέους τρόπους οργάνωσής τους. Η καινοτόμος οργανωτική μορφή αποσκοπεί στη δημιουργία ενός ρυθμιστικού παράγοντα που να απορροφά τους κραδασμούς ή να δημιουργεί μια γέφυρα με το νέο περιβάλλον. Στο παρελθόν, οι συνεταιρισμοί λειτουργούσαν επίσης ως διεπαφή μεταξύ των αγορών και των ανθρώπων που δεν ήταν σε θέση να επιβιώσουν οικονομικά μόνοι τους. Παρόλο που είχαν δεξιότητες και ταλέντα, μεμονωμένες επιχειρήσεις δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις ανταγωνιστικές συνθήκες των αγορών τους χωρίς συνεργασία. Πρόκειται για παγκόσμιο φαινόμενο. Οι συνεταιρισμοί μπορούν να αντιμετωπίσουν τέτοιες αποτυχίες στην αγορά (μια αποτυχία όπως τη βιώνουν τα άτομα ή οι επιχειρήσεις) με τη συνένωση των δυνάμεων των μελών. Εξαρχής, η συγκρότηση των συνεταιριστικών επιχειρήσεων στοχεύει ακριβώς σ’ αυτό: οι συνεταιρισμοί αντιμετωπίζουν την ουσιαστική ανάγκη για αποτελεσματική συλλογική λήψη αποφάσεων. Σε αυτό το βιβλίο, δώσαμε, επομένως, έμφαση στον κίνδυνο του δημοκρατικού ελλείμματος στους συνεταιρισμούς. Υποστηρίξαμε επίσης ότι στις περισσότερες κοινωνίες αναπτύσσεται μια σοβαρή δημοκρατική ανεπάρκεια  ναι, ακόμη και στις δυτικές δημοκρατικές χώρες. Το πρόβλημα αυτό μπορεί να λυθεί μόνο με την εισαγωγή δημοκρατικών μηχανισμών σε όλους τους κοινωνικούς θεσμούς και τις κοινότητες της χώρας. Φυσικά, οι συνεταιρισμοί πρέπει να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο.

In the previous chapters, we have discussed various aspects of cooperation, with an emphasis on business cooperatives. We have shown that the cooperative has been studied from many points of view. In this book we have laid emphasis on the work by economists, public choice theorists, sociologists and philosophers of the civil society. However important and illuminating these scientific approaches are, the best proof is where cooperatives function in practice. Initiators of cooperatives have neither the time nor the means to study cooperatives thoroughly and even if they had, it would still be too difficult to find the right mix of ingredients. Therefore, we include in the third part of this book some of our practical experience that has taught us how to start a cooperative business and how to apply the basic ingredients. We select those ingredients which we regard essential for cooperative initiatives. We also draw conclusions from various practical experiments, showing the outcomes of these experiments with regard to the business plan of the cooperative, its governance and its internal democratic functioning. We postulate that the need for cooperation especially for farming and developing economies is as important as ever. The traditional reasons for cooperation still do apply in our era. We would like to add to those traditional reasons for cooperation the fact that farmers increasingly face a scarcity of essential resources. Among these are water supplies, land resources and access to capital. Besides, the development and dissemination of knowledge is a key role of cooperatives. As the founding fathers of the cooperative methods knew so well: cooperatives are based on continuous learning. A special form of such learning is how to spark new entrepreneurship among members and how to make cooperative firm a successful business. In the 21st century, globalization has become the major trend, but that not all sectors have been able to benefit from it. For various small and medium enterprises globalization does not give them the opportunity to benefit from it without organizing themselves in new ways. Such a new organization aims at creating a buffer or interface. In the past cooperatives also acted as an interface between markets and people who were not be able to economically survive on their own. Although they had their own skills, talents, a business and their social circumstances (the latter as they prefer) they could not face the competitive conditions of their markets without cooperation. This is a global phenomenon. Cooperatives can counter such market failures (a market failure as it is experienced by individuals or firms) by joining forces of the members. Inherently to the structure of cooperative businesses cooperatives face the essential need for efficient collective decision-making. In this book we have therefore laid strong emphasis on the danger of democratic deficiency in cooperatives. We have also argued that there is a serious democratic deficiency developing in most societies; yes, also in western democratic countries. This problem can only be solved by introducing democratic mechanisms throughout societal institutions and communities in the country. Naturally, cooperatives have to play a crucial role.