Τα βουνά

Abstract

Το παρόν σύγγραμμα με τον τίτλο «Τα Βουνά: Φυσικό Περιβάλλον και Κοινωνίες – Η Ορεινή Ελλάδα» προορίζεται για να καλύψει τις ανάγκες του εισαγωγικού μαθήματος «Περιβάλλον και Ανάπτυξη των Ορεινών Περιοχών» στο ομώνυμο μεταπτυχιακό πρόγραμμα Β΄ κατεύθυνσης του ΔΠΜΣ «Περιβάλλον και Ανάπτυξη» του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, που πραγματοποιείται στις εγκαταστάσεις του Μετσόβιου Κέντρου Διεπιστημονικής Έρευνας στο Μέτσοβο (ΜΕΚΔΕ-ΕΜΠ). Η ύλη του βιβλίου διαρθρώνεται σε 12 κεφάλαια, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα χαρακτηριστικών των ορεινών περιοχών. Το Κεφάλαιο 1 αναφέρεται στην ιδιαίτερη σημασία των βουνών για τον πλανήτη και στους τρόπους ορισμού των ορεινών περιοχών. Η γένεση και εξέλιξη των ορεινών όγκων από γεωλογική σκοπιά περιγράφονται στο Κεφάλαιο 2. Στο Κεφάλαιο 3 περιγράφονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του κλίματος στα μεγάλα υψόμετρα, και στο Κεφάλαιο 4 εξετάζονται οι φυσικοί πόροι και τα ενεργειακά ζητήματα των ορεινών περιοχών. Τα χαρακτηριστικά και η εξέλιξη των ορεινών κοινωνιών καλύπτονται από το Κεφάλαιο 5. Στο Κεφάλαιο 6 αναπτύσσονται τα ζητήματα που άπτονται του πολιτισμού των ορεινών περιοχών. Μια εκτενής περιήγηση στις κύριες οροσειρές του κόσμου και στα κυριότερα βουνά της Ελλάδας γίνεται στα Κεφάλαια 7 και 8 αντίστοιχα. Η ιστορική εξέλιξη της ορεινής Ελλάδας αναλύεται στο Κεφάλαιο 9, και στο Κεφάλαιο 10 γίνεται εστίαση στις κοινωνικές ανισότητες και στα περιβαλλοντικά προβλήματα που απειλούν τις ορεινές περιοχές. Στο Κεφάλαιο 11 παρουσιάζονται οι δυνατότητες που υπάρχουν για την τόνωση της οικονομικής δραστηριότητας στις ορεινές περιοχές. Τέλος, το Κεφάλαιο 12 εστιάζει στις πολιτικές, διεθνώς και στην Ελλάδα, για την προστασία και ανάπτυξη των ορεινών περιοχών. Οι ορεινές κοινωνίες άντεξαν στον χρόνο και έχουν πολλά να διδάξουν τον σύγχρονο άνθρωπο αναφορικά με μια ήπια και φιλική προς τη φύση πορεία, γεγονός που αναδεικνύεται στο σύγγραμμα. Επιπλέον, η βαθύτερη κατανόηση των ορεινών περιοχών, στην οποία συμβάλλει το σύγγραμμα, αποτελεί γεγονός με θεμελιώδη σημασία στην προσπάθεια για το ζωντάνεμα και την ανάπτυξη των περιοχών αυτών.

The essay “Mountains. Natural Environment and Societies, Mountainous Greece” will be the main course book of the postgraduate course “Environment and Development of Mountainous Areas”. This is the introductory module of the MSc programme of the same name, carried out by the National Technical University of Athens in the town of Metsovo (Greece) at the facilities of the Metsovio Interdisciplinary Research Center. The book consists of 12 Chapters, which cover a great variety of issues related to mountainous areas. Chapter 1 refers to the importance of mountains for our planet, as well as to the various ways of defining mountainous areas. Orogeny and the geological evolution of mountain masses are described in Chapter 2. Chapter 3 covers the subject of high-altitude climate and Chapter 4 focuses on resources and energy issues. Chapter 5 is dedicated to the characteristics and evolution of mountain societies. Issues related to mountain cultures are approached by Chapter 6. An extensive description of the main mountain ranges of earth and the main mountains of Greece is made in Chapters 7 and 8, respectively. The history of mountainous Greece is included in Chapter 9, while Chapter 10 focuses on social inequalities and environmental issues that are threatening mountainous territories. In Chapter 11, opportunities for economic development in mountainous settlements are analysed. Finally, in Chapter 12 policies for protecting and developing mountainous areas are described, both globally and in Greece. Mountain societies stood the test of time. They can provide our modern societies with valuable knowledge towards a sustainable course closer to nature. The book highlights this issue. Moreover, gaining a deeper understanding of mountainous areas is necessary in the course of revitalization and development.