Το Διεθνές Δίκαιο μέσα από τις θεσμικές εξελίξεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Abstract

Από την πρώτη εμφάνιση των κανόνων του διεθνούς δικαίου, ως αποστολή τους τέθηκε η ρύθμιση των ζητημάτων λειτουργίας της διεθνούς κοινότητας. Σήμερα πλέον, η εξέταση της συμμόρφωσης του διεθνούς δικαίου ως προς ένα σύστημα κοινωνικών αξιών μάλλον κοινά αποδεκτών (διεθνής ηθική) και η εξέλιξή του προς την ολοκλήρωση αποτελούν θεμελιώδη θέματα του σύγχρονου προβληματισμού περί διεθνών σχέσεων, και φυσικά επηρεάζουν έντονα τη νομική επιστήμη. Έτσι λοιπόν υιοθετούνται ως αντικείμενο ανάλυσης οι κοινές αξίες επί των οποίων οι διεθνείς σχέσεις εδραιώνονται, αλλά επικαλούνται διαφορετικές θέσεις σχετικά με τη χρήση τους: είτε για να εξηγήσουν τη βάση του διεθνούς δικαίου, είτε για να περιγράψουν αντικειμενικά την κατάσταση των διεθνών σχέσεων και την επίδραση αυτού του συστήματος αξιών στο δίκαιο, είτε, τέλος, για να ανιχνεύσουν τις τάσεις στην εξέλιξη του διεθνούς δικαίου υπό το πρίσμα των εν λόγω αξιών. H ανάγκη υπέρβασης των κλασικών θεωρήσεων του διεθνούς δικαίου μας παραπέμπει σε έναν πρώτο προβληματισμό, εάν δηλαδή οι σύγχρονες (νεωτεριστικές) προσεγγίσεις του διεθνούς δικαίου διακρίνονται για την πληρότητα και την ακρίβειά τους. Η αμφισβήτηση μιας δογματικής θεώρησης δεν παραπέμπει αυτόματα σε μία ευκρινή καινοτομία, αλλά ενδεχομένως στην παραγωγή ενός νέου δόγματος. Οι νέες αυτές θεωρήσεις εμφανίστηκαν με τη μορφή κινήματος απόψεων, χωρίς όμως και να διαθέτουν μία σαφή ταυτότητα: Θεωρία, λοιπόν, ή απλώς ένα νέο δόγμα, ή μήπως –και το πιο ενδιαφέρον– μία ενδελεχής επιστημονική ανάλυση;

From the first appearance of the rules of international law, their mission was to regulate the functioning of the international community. Today, the examination of the conformity of international law to a system of social values that are rather commonly accepted (international ethics) and its development towards integration are fundamental issues of contemporary reflection on international relations and naturally have a strong influence on legal science. Thus, the common values on which international relations are founded are adopted as the object of analysis, but different positions on their use are invoked: either to explain the basis of international law, or to describe objectively the state of international relations and the impact of this value system on law, or finally to trace trends in the development of international law in the light of these values. The need to go beyond the classical views of international law leads us to a first consideration, namely whether modern (modernist) approaches to international law are distinguished by their completeness and accuracy. The questioning of a doctrinal view does not automatically point to a sharp innovation but possibly to the production of a new doctrine.