Πρακτικές - Μουσική επιτέλεση και τελετουργία

Abstract

Το κεφάλαιο αυτό εστιάζει στην έννοια της τελετουργίας και στις διαφορετικές μορφές τις οποίες λαμβάνει στον ισλαμικό κόσμο, σε σχέση με διάφορες ηχητικές και μουσικές πρακτικές. Η τελετουργία και η σχέση της με τον ήχο και τη μουσική επιτέλεση προσεγγίζονται σε συνάρτηση με τα δίκτυα και τις σχέσεις εξουσίας με τα οποία διαπλέκεται και τα οποία υποστηρίζει. Ενδεικτικό πεδίο όπου εντοπίζεται η σχέση μουσικής επιτέλεσης και τελετουργίας είναι η αυλική εθιμοτυπία (π.χ. δημόσιες πομπές). Δίνεται μεγάλη έμφαση στην τελετουργία που αποτελεί τον πυρήνα της λατρευτικής ζωής των ισλαμικών μυστικιστικών αδελφοτήτων, το dhikr· δηλαδή, την τελετουργική ενθύμηση του ονόματος του Θεού. Σε πλήθος σουφικών παραδόσεων το dhikr βασίζεται στη χρήση μουσικής, τραγουδιού, έντονης σωματικής συμμετοχής ή ακόμα και χορού. Παρουσιάζεται το γενικό πλαίσιο των αρχών του σουφισμού και γίνεται αναφορά στην τελετή της αδελφότητας των Μεβλεβί και στον ρόλο που κατέχει η μουσική στην διάρθρωσή της. Τέλος, παρουσιάζεται ο «πολιτισμός του τάραμπ» που χαρακτηρίζει τις δυτικές αραβικές αστικές μουσικές παραδόσεις (π.χ. Κάιρο, Χαλέπι) και αναλύεται συγκριτικά με άλλες μορφές τελετουργίας που απαντώνται στις μουσικές παραδόσεις του ισλαμικού κόσμου.