Ζητήματα ορολογίας στη σύγχρονη μεταφραστική πρακτική

Abstract

Το παρόν σύγγραμμα εξετάζει θεωρητικά και εφαρμοσμένα ζητήματα ορολογίας υπό το πρίσμα της μεταφραστικής διαδικασίας. Συγκεκριμένα, στόχος του συγγράμματος είναι να εισαγάγει τους φοιτητές στις βασικές αρχές της ορολογικής επιστήμης και στις διαφορετικές εφαρμογές της στη μεταφραστική πρακτική. Το συγκεκριμένο γνωστικό πεδίο, διεπιστημονικό από τη φύση του, καθώς συναντώνται σε αυτό η γλωσσολογία, η μεταφρασεολογία, η γλωσσική τεχνολογία αλλά και οι διαφορετικοί επιστημονικοί κλάδοι των οποίων μελετάται η ορολογία, αποτελεί αυτόνομο επιστημονικό κλάδο για περισσότερες από πέντε δεκαετίες. Στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο και διαρκώς μεταβαλλόμενο τεχνολογικά περιβάλλον η ανάγκη για κατάλληλη -ανάλογα με την περίσταση- πολύγλωσση επικοινωνία καθιστά τον ρόλο της ορολογίας ακόμη πιο κομβικό και σε άμεση συνάρτηση με τις μεταφραστικές σπουδές. Το σύγγραμμα διαρθρώνεται σε δέκα κεφάλαια, στα οποία μελετώνται καίρια ζητήματα που αφορούν την ορολογία. Μεταξύ άλλων, αναλύονται οι ειδικές γλώσσες και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, οι βασικές θεωρητικές αρχές της ορολογίας, η θέση της ορολογίας στη μετάφραση και η διαχείριση ορολογίας, τα ορολογικά προϊόντα και δεδομένα, καθώς και τα εργαλεία διαχείρισης ορολογίας. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις γλωσσικές τεχνολογίες που υποστηρίζουν την ορολογική εργασία στη μετάφραση, όπως βάσεις ορολογίας, εργαλεία εξόρυξης ορολογίας ή εργαλεία διαχείρισης σωμάτων κειμένων κ.ά. Επίσης, μελετώνται περιπτώσεις συγκεκριμένων ειδών κειμένων, όπως, για παράδειγμα, νομικών, ιατρικών, οικονομικών ή κειμένων της ΕΕ, και αναλύονται οι ιδιαιτερότητες που παρουσιάζουν από ορολογική άποψη. Η μελέτη υποστηρίζεται από ευρεία χρήση παραδειγμάτων και αυθεντικών κειμένων σε ποικίλα γλωσσικά ζεύγη.

This book examines theoretical and applied terminology issues in the light of the translation process. In particular, it aims at introducing students to the basic principles of terminological science and its different applications in translation practice. This subject field, being interdisciplinary by nature, as it combines linguistics, translation, language technology as well as various other subject fields through the study of their terminology, has been an independent subject field for more than five decades. In today’s globalised and constantly changing technological environment, the need for appropriate multilingual communication makes the role of terminology even more crucial and directly related to translation studies. The book is structured in ten chapters, in which key issues related to terminology are studied. The discussion focuses inter alia on special languages and their particular characteristics, basic theoretical principles of terminology, the place of terminology in translation, terminology management, terminology products and data, as well as terminology management tools. Special emphasis is placed on language technologies that support terminological work in translation, such as termbases, terminological mining tools or corpus management tools, etc. Then the cases of specific types of texts, such as for example legal, medical, financial or EU texts, are studied and the particularities presented from a terminological point of view are analysed. The study is supported by extensive use of examples and authentic texts in various language pairs.