Αναψηλαφώντας τις Ταυτότητες των Χριστιανών της Μεσογείου τον 1ο και 2ο αι. μ.Χ.

Abstract

Στη μετανεωτερική εποχή έχει παρατηρηθεί στροφή από την έμφαση στον Χρόνο (την Ιστορία) σε εκείνη στον Χώρο - την «Επικράτεια» (Spatial Turn). Αυτή, μάλιστα, αποκτά ιδιαίτερο νόημα στην εποχή της Πανδημίας, όταν και αναδεικνύεται και πάλι η σπουδαιότητα του Οίκου. Ταυτόχρονα σήμερα γίνεται λόγος για πολλαπλές ταυτότητες, οι οποίες διαμορφώνονται ανάλογα με το συγΚείμενο, ενώ πλέον δίνεται βαρύτητα στη λειτουργία του σώματος, των αισθήσεων και των συναισθημάτων, τα οποία διαμορφώνουν τη Φυσιογνωμία τόσο του Προσώπου όσο και της Κοινότητάς του. Νέα δεδομένα, τα οποία δεν προέρχονται μόνον από τις φιλολογικές Πηγές, αλλά από την ανασκαφή και τις επιγραφές (και των νομισμάτων), έρχονται να ανατρέψουν την παραδοσιακή άποψη περί της διαμόρφωσης ενός ενιαίου Χριστιανισμού στη Μεσόγειο κατεξοχήν από τον Παύλο. Σήμερα διαπιστώνεται ότι αυτή η χαρισματική μορφή, όπως και ο Ιουδαϊσμός, επίσης επί αιώνες εξετάσθηκαν μέσα από τα «γυαλιά» του Αυγουστίνου και του Λουθήρου (πρβλ. τη «Νέα Παύλεια Προοπτική»). Συνεπώς, στο παρόν Εγχειρίδιο θα εστιάσω στις πολύμορφες χριστιανικές Κοινότητες, οι οποίες ιδρύθηκαν όχι μόνον πέριξ του Αιγαίου αλλά στη Μεσόγειο συνολικά (Μικρά Ασία, Ρώμη, Αλεξάνδρεια, Καρθαγένη, Ισπανία) για να εξετάσω την ιδιαίτερη χριστιανική Παράδοση, την οποία δημιούργησαν σε συνεχή διάλογο με τον περιβάλλοντα Κόσμο και Χώρο. Η αισθητοποίηση του Χώρου τον 1ο αι. εξάγεται και από τη σημασία που δινόταν στο genius loci. Ουσιαστικά, ακολουθώντας την «Οδό» (όπως ονομαζόταν αρχικά ο Χριστιανισμός) –τα «βήματα» του Ιησού Χριστού, του Παύλου, του Ιωάννη και των λοιπών «εργατών» του Ευαγγελισμού–, θα προσφέρω στο ευρύτερο κοινό ένα Πανόραμα της ποικιλομορφίας των χριστιανικών Κοινοτήτων τους δύο πρώτους αιώνες και μια «πνευματική περιπλάνηση» αναψηλάφησης του έθους και του ήθους τους, λαμβάνοντας υπόψη τα νεότερα δεδομένα όσον αφορά τον κόσμο της Μεσογείου κατά την αυτοκρατορική εποχή. Ιστορία και Γεωγραφία συμπλέκονται, ώστε ιδίως μετά από μία Κρίση, να ανατείλει κάτι καινό.

In the post-modern era there has been a shift from the emphasis on Time (History) to that on Space - the “Territory” (Spatial Turn). At the same time, today we are talking about multiple identities, which are shaped according to the context, while now emphasis is given to the function of the body, the senses and the emotions, which shape the Physiognomy of both the Person and his Community. New data, which come not only from literary sources, but also from excavations and inscriptions (and coins), come to overturn the traditional view of the formation of a unified Christianity in the Mediterranean par excellence by Paul. It is now found that this charismatic figure, like Judaism, was also for centuries examined through the “glass brillen” of Augustine and Luther (cf. the “New Paul Perspective”). Therefore, in this Handbook I will focus on the diverse Christian Communities, which were founded not only around the Aegean but in the Mediterranean as a whole (Asia Minor, Rome, Alexandria, Cartagena, Spain) to examine their “dialogue” and coinherence with the surrounding World. The sensitization of the Space in the 1st c. is also derived from the meaning given to genius loci. Essentially, following the “Way” (as Christianity was originally called) – the "steps" of Jesus Christ, Paul, John and the other “workers” of the Gospel, I will offer the general public a Panorama of the diversity of their Christian Communities during the first two centuries and a “spiritual wandering” to rediscover their ethos and morals, taking into account the latest data regarding the Mediterranean world during the imperial era. History and Geography are intertwined, so that especially after a Crisis, something new emerges.