Ειδικά θέματα Διδακτικής και Μουσειολογίας Φυσικών Επιστημών

Abstract

Στο παρόν σύγγραμμα, το οποίο απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε φοιτήτριες/φοιτητές μεταπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών παιδαγωγικών τμημάτων, παρουσιάζονται ειδικές μορφές έρευνας Διδακτικής και Μουσειολογίας των Φυσικών Επιστημών. Το περιεχόμενό του συμπληρώνει, επικαιροποιεί και εμβαθύνει τον θεωρητικό προβληματισμό και τις μεθοδολογικές προσεγγίσεις δύο άλλων συγγραμμάτων, τα οποία εμφανίζονται στο παρόν σύγγραμμα ως προαπαιτούμενη γνώση και είναι τα ακόλουθα: «Θέματα Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών. Η συγκρότηση της σχολικής γνώσης» και « Η διδακτική προσέγγιση του μουσείου φυσικών επιστημών». Το σύγγραμμα αποτελείται από έντεκα κεφάλαια διαμοιρασμένα σε τρεις θεματικές ενότητες. Η πρώτη ενότητα («Η διδασκαλία των φυσικών επιστημών και η σκέψη των μαθητών») περιλαμβάνει κεφάλαια τα οποία διερευνούν το επιστημολογικό υπόβαθρο, την ψυχολογική διάσταση και τις επιπτώσεις στη διδασκαλία της αιτιακής σκέψης των μαθητών, και ιδιαίτερα της εκδοχής του γραμμικού αιτιακού συλλογισμού, ενός είδους συλλογισμού ο οποίος αποτελεί βασική μορφή απόδοσης νοήματος στον φυσικό κόσμο από τις πιο μικρές ηλικίες. Η δεύτερη ενότητα («Η πολιτισμική διάσταση της επιστημονικής γνώσης στη διδασκαλία») πραγματεύεται τον πολιτισμικό χαρακτήρα του περιεχομένου της επιστημονικής γνώσης ο οποίος εμφανίζεται μέσα από τις σχέσεις που συγκροτούνται ανάμεσα σε αυτό το περιεχόμενο και την ιστορία, τη φιλοσοφία, την τεχνολογία, την τέχνη, και γενικότερα την κοινωνία. Στην τρίτη ενότητα («Μη τυπικές μορφές εκπαίδευσης στις φυσικές επιστήμες») δίνεται έμφαση στην έρευνα η οποία διεξάγεται στο πλαίσιο των μη τυπικών μορφών εκπαίδευσης στις φυσικές επιστήμες, μια έρευνα η οποία παρουσιάζει διακλαδικά χαρακτηριστικά, αφού διεξάγεται σε έναν χώρο ο οποίος συνιστά την τομή των συνόλων που συγκροτούν τα θεωρητικά υπόβαθρα, οι μεθοδολογικές προσεγγίσεις και οι κοινωνικές πρακτικές τριών τουλάχιστον ερευνητικών πεδίων: της Διδακτικής των Φυσικών Επιστημών, της Επιστημονικής Μουσειολογίας και της Επιστημονικής Επικοινωνίας.

This textbook, which is aimed primarily at postgraduate students of pedagogical departments, presents specific forms of research in Science Education and Museology of Natural Sciences. Its content complements, updates and deepens the theoretical reflection and methodological approaches of two other books which appear in this book as a prerequisite knowledge: the "Issues of Natural Sciences. The construction of the school knowledge" and "The didactic approach of the museum of natural sciences". The textbook consists of eleven chapters divided into three thematic sections. The first section ("Teaching the natural sciences and students’ thinking") includes chapters that explore the epistemological background, the psychological dimension and the implications for the teaching of students' causal thinking, and especially the version of linear causal reasoning, a kind of reasoning which is a basic form of meaning rendering in the natural world from the youngest ages. The second section ("The cultural dimension of scientific knowledge in teaching") deals with the cultural character of the content of scientific knowledge which appears through the relationships formed between this content and history, philosophy, technology, art, and society in general. The third section ("Non-formal education in the natural sciences") focuses on research conducted in the context of non-formal education in the natural sciences, a research that presents interdisciplinary characteristics, since it is contacted in the intersection of at least three research fields, which are the Science Education, the Scientific Museology and the Science Communication.