Υπερηχογραφία Επείγουσας Ιατρικής και Εντατικής Θεραπείας

Abstract

Η υπερηχογραφία αποτελεί βασικό εργαλείο στην καθημερινή πρακτική στην Επείγουσα Ιατρική και Εντατική Θεραπεία. Η ταχεία και άμεση δυνατότητα χρησιμοποίησης αυτού του ανεκτίμητου εργαλείου παρά την κλίνη του βαρέως πάσχοντος ασθενούς, θα πρέπει να συνδυάζεται με την κατάλληλη εκπαίδευση του σύγχρονου ιατρού. Είναι αποδεδειγμένα τα οφέλη της παρά την κλίνη υπερηχογραφικής απεικόνισης του βαρέως πάσχοντος, κατευθυνόμενης στην απάντηση συγκεκριμένων ερωτημάτων που βοηθούν στη λήψη αποφάσεων για τη θεραπεία των ασθενών (διαγνωστική, παρεμβατικές τεχνικές, παρακολούθηση). Όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε τεχνολογία, η υπερηχογραφία στην Εντατική Θεραπεία είναι χρήσιμη μόνο όταν συνδυάζεται με τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες του χρήστη. Έτσι, είναι απολύτως αναγκαίο να παρέχεται στον ιατρό ο οποίος θα ασχοληθεί με τον βαρέως πάσχοντα ασθενή η δυνατότητα για απόκτηση των δεξιοτήτων πάνω στην υπερηχογραφική απεικόνιση όλων των οργάνων του ανθρώπινου σώματος, καθώς και η δυνατότητα απόκτησης ολοκληρωμένης θεωρητικής εκπαίδευσης πάνω στον τομέα της υπερηχογραφίας. Τα πρώτα 3 κεφάλαια είναι εισαγωγικά στην υπερηχογραφία παραθέτοντας τις βασικές αρχές υπερηχογραφίας και τη βασική εκπαίδευση στη διαθωρακική και διοισοφάγειο υπερηχογραφία. Τα επόμενα 7 κεφάλαια ασχολούνται με τις κυριότερες παθήσεις της καρδιάς, οι οποίες συναντώνται στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας. Τα κεφάλαια 11 και 12 ασχολούνται με την υπερηχογραφία θώρακα–πνεύμονα και Transcranial Doppler, που αποτελούν πλέον απαραίτητες δεξιότητες για το τμήμα Επειγόντων και τη ΜΕΘ, αφού τείνουν να εξαλείψουν ή να περιορίσουν απεικονιστικές μεθόδους, όπως η κλασική ακτινογραφία και η αξονική ακτινογραφία, περιορίζοντας τις μετακινήσεις των ασθενών και την άσκοπη ακτινοβολία. Στο κεφάλαιο 13 και 14 δίνονται βασικές γνώσεις αγγείων και υπερηχογραφίας κοιλίας, που θεωρούνται απαραίτητες για τον ιατρό ο οποίος έχει να αντιμετωπίσει επείγουσες καταστάσεις, καθώς και για το πρωτόκολλο FAST (Focused Assessment with Sonography in Trauma), που αποτελεί χωριστό κεφάλαιο (κεφάλαιο 15).

Ultrasonography is a fundamental tool in every day clinical practice in Emergency Medicine and Critical Care. The skills in order to handle this tool in the critical care patients at its best should be obtained after standardized education. The advantages of Critical Care Ultrasonography have long been identified, as it can answer clinical questions and guide management (diagnostics, invasive procedures, monitoring). As it happens with every technological advancement, in order to gain the most benefit clinicians should combine knowledge gained from special treatment, with the skills. Thus, the potential for specific education on acquisition and interpretation of ultrasonographic images from every organ of the human body should be provided to every Critical Care physician. Moreover, every educational program should be accompanied with an integrated approach of theoretical education on ultrasonography. The present manual aims at providing the basic theoretical knowledge on ultrasonography, so that Critical Care Ultrasound can become a prerequisite examination, combined with clinical evaluation of the patients, to reach the diagnosis and monitor the efficacy of treatments followed. Special attention should be paid in the hemodynamic evaluation of the patients, as hemodynamic instability and its treatment are everyday problems that critical care doctors must deal with. Therefore, using critical care ultrasonography, the physician should be able to differentiate shock (obstructive, cardiogenic, distributive, hypovolemic), manipulate ventilator settings, guide the weaning process. In the present manual, the first three chapters are dedicated to the basics in ultrasonography and the principles of echocardiographic image acquisition in transthoracic and transesophageal echocardiography. The rest seven chapters refer to the basic pathological conditions of the heart that a critical care doctor should be able to identify. Chapters 11 and 12 concern lung ultrasonography and transcranial ultrasound, that represent fundamental skills for the physicians dealing with critical care patients in the Intensive Care Unit and the Emergency Department, as they can substitute chest x-rays and computed tomography scans, preventing the patients from being exposed to unnecessary radiation and reducing unnecessary patient transfer.