Η φαινομενολογία της διυποκειμενικότητας

Abstract

Το παρόν βιβλίο είναι διδακτικό σύγγραμμα και, άρα, δεν έχει τον χαρακτήρα μιας έρευνας ούτε αξιώσεις πρωτοτυπίας. Για λόγους παιδαγωγικούς, οι υποσημειώσεις είναι ελάχιστες και οι παραπομπές στην ξενόγλωσση βιβλιογραφία ανύπαρκτες. Αντίθετα, το βιβλίο είναι γεμάτο από εσωτερικές παραπομπές, από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, από ενότητα σε ενότητα, από χωρίο σε χωρίο. Το βιβλίο είναι δομημένο στη βάση της ερμηνείας αντιπροσωπευτικών αποσπασμάτων από σπουδαία φαινομενολογικά κείμενα.

Ο τίτλος του βιβλίου είναι η «φαινομενολογία της διυποκειμενικότητας» και ο υπότιτλος περιέχει τέσσερα ονόματα: Husserl, Heidegger, Merleau-Ponty, Levinas. Η «Φαινομενολογία της διυποκειμενικότητας» είναι εκείνη η πλευρά της φαινομενολογικής ανάλυσης που θεματοποιεί το πώς δίνονται στην εμπειρία μας οι άλλοι. Εξετάζει ποιες τέτοιες εμπειρίες είναι προνομιούχες για την αποκάλυψη των άλλων και πώς σχετίζονται με την ίδια την αποκάλυψη και διαμόρφωση του δικού μας εγώ. Διότι, όπως θα καταδειχθεί, οι άλλοι υπάρχουν πάντα πριν από εμένα. Τα τέσσερα ονόματα αντιστοιχούν σε τέσσερις σπουδαίες μορφές της φαινομενολογικής παράδοσης, τους δύο ιδρυτές της και δύο επιφανείς Γάλλους εκπροσώπους της. Τα δάνεια μεταξύ τους και οι ανατροπές και τα ρήγματα, όπως περνάμε από τον έναν στον άλλον, σχηματίζουν μια μοναδική φιλοσοφική συζήτηση, που κρατά τον αναγνώστη σε διαρκή ένταση και προσμονή (αρκεί να ξεπεράσει το άγχος που δημιουργούν κάποιοι τεχνικοί όροι, η χρήση των οποίων είναι η ελάχιστη δυνατή). Αν αυτό δεν συμβεί, το σφάλμα θα οφείλεται στο βιβλίο.

The present book is a textbook and, hence, has not the character of a research and does not claim to be original. For pedagogical reasons, the footnotes are rare and there are no references to non-Greek bibliography. On the contrary, it is full of internal references, from Chapter to Chapter and from Section to Section. It is structured around the interpretation of long passages from great phenomenological texts.

The title of the book is “phenomenology of intersubjectivity” and the subtitle includes four names: Husserl, Heidegger, Merleau-Ponty, and Levinas. The “Phenomenology of Intersubjectivity” thematizes how the Others are given to us. It investigates which experiences are the most critical in order for the Others to appear as such as well as how these experiences are associated with the way in which we experience our own selves. For, as it will be demonstrated, the Others are always there before ourselves. The four names correspond to four figures of the phenomenological movement, its two founders and two great French phenomenologists. The debts between them as well as the gaps and the changes of perspective create a unique philosophical discussion that draws readers’ full attention, on condition that they get familiar with the technical vocabulary used (that I have tried to keep to a minimum). If this is not the case, the blame is to be put on the book.