Διεκδικώντας Αλληλεγγύη

Abstract

Με βάση εκτεταμένο αρχειακό και προφορικό υλικό από διάφορες χώρες, το βιβλίο επιχειρεί να αναλύσει την ενσωμάτωση της Ελλάδας στους ευρωαμερικανικούς στρατηγικούς σχεδιασμούς και θεσμικές πρωτοβουλίες γύρω από την άμυνα της Ευρώπης από τα τέλη της δεκαετίας του 1940 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1990. Πιο συγκεκριμένα, η μελέτη παρακολουθεί όλες τις απόπειρες ένταξης της Ελλάδας σε όλα τα αμυντικά σύμφωνα και θεσμούς που συμπήχθηκαν από το 1947 και εξής με στόχο την άμυνα της Ευρώπης (τη Συνθήκη των Βρυξελλών το 1948, την Ευρωπαϊκή Αμυντική Κοινότητα, το ΝΑΤΟ, ΔΕΕ). Οι απόπειρες αυτές αντιμετώπισαν για μια σειρά από λόγους τη μόνιμη δυσπιστία ή και αντίθεση των ευρωπαϊκών χωρών, είτε επειδή δεν ήθελαν να προκαλέσουν κάποια Σοβιετική αντίδραση, είτε επειδή είχαν δικούς τους γεωστρατηγικούς σχεδιασμούς για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, είτε επειδή δεν ήθελαν διάσπαση της ευρωατλαντικής αποτρεπτικής ισχύος σε περισσότερες χώρες και μέτωπα, είτε, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1990, επειδή δεν ήθελαν να γίνουν μέτοχοι της ελληνοτουρκικής διένεξης. Η επικύρωση της εισόδου της χώρας ως πλήρους μέλους στον αμυντικό οργανισμό της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης το 1995 έγινε με τέτοιους όρους που δεν εκπλήρωναν τις προσδοκίες της Ελλάδας για αποτελεσματική θωράκιση της άμυνάς της και γι’ αυτόν τον λόγο αντιμετωπίστηκε μάλλον παγερά από την Αθήνα και την ελληνική κοινωνία, παρόλο που ολοκλήρωνε «αίσια» προσπάθειες δεκαετιών και την κατανάλωση τεράστιου διπλωματικού και πολιτικού κεφαλαίου.

Based on extensive primary sources from various countries, the book tries to analyse Greece’s incorporation into Euro-American strategic planning and initiatives about the organisation of the European defence from the end of the 1940s until mid-1990s. More precisely, focuses on Greece’s efforts to accede into military alliances and treaties forged and signed from 1947 onwards with a view of shaping the defence of Western Europe (Brussels Treaty, European Defence Community, NATO, Western European Union). These efforts were viewed askance or even opposed by the European States either out of fear of any Soviet reaction or because this move was inconsistent with their own geostrategic planning for the Eastern Mediterranean region; or because they did want the extension of the transatlantic alliance so far and so close to the Warsaw Pact or, during the 1990s, because they did not want the alliance to became embroiled in the Greek-Turkish conflict. Greece’s definitive inclusion into the Western European Union in 1995 was linked to such conditions that in fact annulled the expected benefits for Greece’s defence (mainly against Turkey). Therefore, it was received by Athens lukewarm despite the fact that completed efforts undertake over many decades which had consumed huge diplomatic and political capital.