Διγλωσσία και Διδασκαλία της Ελληνικής ως Δεύτερης Γλώσσας

Abstract

Η διγλωσσία στην Ελλάδα, όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, καταρχάς εξηγείται ιστορικά: πολλές γλώσσες και γλωσσικές ποικιλίες συνυπάρχουν στον ελλαδικό χώρο, επειδή αυτός ο χώρος υπήρξε τμήμα μεγάλων πολυγλωσσικών και πολυπολιτισμικών κρατικών σχηματισμών, όπως ήταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία. Στην πιo πρόσφατη ιστορία, η μετανάστευση και οι μετακινήσεις ανθρώπων από και προς την Ελλάδα δημιουργούν πρόσθετα είδη διγλωσσίας, με την ελληνική να συνυπάρχει με άλλες γλώσσες. Αυτό δημιουργεί την αναγκαιότητα διδασκαλίας της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας μέσα από τη σκοπιά της διγλωσσίας. Πολλές εφαρμογές έχουν σχεδιαστεί και υλοποιηθεί στο πλαίσιο προγραμμάτων εκπαιδευτικής παρέμβασης μεγάλης κλίμακας που απευθύνονται σε ειδικές ομάδες μαθητών (Μουσουλμάνοι μαθητές στη Θράκη, Ρομά, αλλοδαποί και παλιννοστούντες μαθητές, μαθητές ελληνικής καταγωγής στη διασπορά), χρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκούς και εθνικούς πόρους και υλοποιούνται από ελληνικά πανεπιστήμια. Το κοινό στοιχείο που έχουν τα προγράμματα αυτά, αν και εστιάζουν σε διαφορετικές πληθυσμιακές ομάδες, είναι η διδασκαλία/εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Σε κάθε περίπτωση έχουμε ένα διακριτό είδος διγλωσσίας με διαφορετικές γλώσσες να συνδυάζονται με την ελληνική. Σ’ αυτό το πλαίσιο αναπτύχθηκε πολύτιμη εμπειρία σε σχέση με τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Η εμπειρία αυτή εμπλουτίζεται συνεχώς από εφαρμογές σε ηλεκτρονικό περιβάλλον. Τα συμπεράσματα από τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε συμβατικό και ηλεκτρονικό περιβάλλον και μέσα από τη σκοπιά της διγλωσσίας έχουν ευρύτερη σημασία, γιατί συμβάλλουν σε έναν επαναπροσδιορισμό τόσο της διδασκαλίας της μητρικής, όσο και της διδασκαλίας της ξένης γλώσσας.

Bilingualism in Greece, as in the rest of the world, can be explained historically: many languages and linguistic varieties coexist in Greece because this area was part of large multilingual and multicultural state formations, such as the Ottoman Empire. In more recent history, migration and the movement of people to and from Greece have created additional types of bilingualism, with Greek coexisting with other languages. This creates the need to teach Greek as a second language from a bilingual perspective. Many applications have been designed and implemented as part of large-scale educational intervention programs targeting specific groups of students (Muslim students in Thrace, Roma, foreign and repatriated students, students of Greek origin in the diaspora). funded by European and national resources and implemented by Greek universities. The common element of these programs, although they focus on different population groups, is the teaching/learning of Greek as a second language. In each case, we have a distinct type of bilingualism with different languages being combined with Greek. In this context, valuable experience has been gained in teaching Greek as a second language. This experience is constantly enriched by applications in an electronic environment. The conclusions from teaching Greek as a second language in a conventional and electronic environment and from the perspective of bilingualism are of broader significance because they contribute to a redefinition of both mother tongue and foreign language teaching.