Προσεγγίσεις του κινδύνου – Η μετάβαση από τη διαχείριση στη διακυβέρνησή του

Abstract

Το κεφάλαιο εξετάζει τη δυναμική στο χώρο-χρόνο και τις μεταβολές της επικινδυνότητας, έκθεσης, τρωτότητας, προσαρμοστικότητας και πρόσληψης κινδύνου, καθώς και τις προϋποθέσεις ή τους καταλυτικούς παράγοντες αυτών των μεταβολών. Ειδικότερα, πραγματεύεται ζητήματα (α) μετακύλισης και μεταλλαγών της τρωτότητας σε συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, (β) ενίσχυσης της τρωτότητας και της έκθεσης σε συνθήκες χαμηλής πρόσληψης κινδύνου, (γ) μετακύλισης της τρωτότητας στο μέλλον ή μετασχηματισμού της από ατομική σε συλλογική (και αντίστροφα) υπό την επίδραση συγκεκριμένων εκδοχών προσαρμοστικότητας και (δ) επέκτασης της έκθεσης και παραγωγής νέων κινδύνων ως αποτέλεσμα της ανάπτυξης και της τεχνολογικής προόδου. Στα πλαίσια αυτού του προβληματισμού τα κοινωνικά στρώματα / φορείς που μειονεκτούν και οι δυσμενέστερες «θέσεις κινδύνου» είναι κεντρικού ενδιαφέροντος. Αυτές οι δυναμικές παρουσιάζονται και ερμηνεύονται μέσω εμπειρικών παραδειγμάτων από τον ελληνικό και το διεθνή χώρο.

The chapter examines the space-time dynamics and changes in risk, exposure, vulnerability, resilience and risk perception, as well as the conditions or catalysts for these changes. In particular, it addresses issues of (a) cycling and mutations of vulnerability under conditions of social and economic crisis, (b) amplification of vulnerability and exposure under conditions of low risk uptake, (c) cycling of vulnerability into the future or its transformation from individual to collective (and vice versa) under the influence of specific versions of adaptive capacity, and (d) expansion of exposure and production of new risks as a result of development and technological progress. In the context of this reflection, disadvantaged social strata / actors and disadvantaged 'risk positions' are of central interest. These dynamics are presented and interpreted through empirical examples from Greece and internationally.