Ποιοτική μεθοδολογία έρευνας

Abstract

Τα τελευταία χρόνια, στη διεθνή και στην ελληνική βιβλιογραφία παρουσιάζεται αυξημένο ενδιαφέρον για την ποιοτική έρευνα και ευρύτατη διάδοση αποκτούν νέες προσεγγίσεις και ερευνητικές στρατηγικές. Η θεματολογία του βιβλίου αφορά βασικές αρχές και μεθόδους της ποιοτικής έρευνας, και τις εφαρμογές τους στον χώρο της ψυχολογίας και της εκπαίδευσης. Σκοπός του συγγράμματος αποτελεί η επαφή και εξοικείωση των φοιτητών/τριών με τις ποιοτικές προσεγγίσεις, μεθόδους και τεχνικές ανάλυσης. Το εισαγωγικό κεφάλαιο περιλαμβάνει μια σύντομη ιστορική αναδρομή της ποιοτικής έρευνας στην ψυχολογία και την εκπαίδευση, και αναφέρεται στο θεωρητικό πλαίσιο, τις βασικές επιστημολογικές θέσεις και μεθοδολογικά ζητήματα, όπως η εμπειρία και η αξιοπιστία της ποιοτικής έρευνας. Το δεύτερο κεφάλαιο αφορά τον σχεδιασμό της ποιοτικής έρευνας, ο οποίος περιλαμβάνει τα χαρακτηριστικά των ερευνητικών ερωτημάτων, τη δειγματοληψία, μεθόδους παραγωγής ερευνητικού υλικού και ζητήματα δεοντολογίας στην ποιοτική έρευνητική διαδικασία. Το τρίτο, τέταρτο και πέμπτο κεφάλαιο παρουσιάζουν διάφορες μεθόδους συλλογής ποιοτικών δεδομένων: ατομική ποιοτική συνέντευξη, ομαδικές συνεντεύξεις / ομάδες εστίασης και συμμετοχική παρατήρηση και εθνογραφία. Το έκτο κεφάλαιο αφορά διαδικασίες και μεθόδους ποιοτικής ανάλυσης και το έβδομο διαφορετικές προσεγγίσεις ποιοτικής ανάλυσης. Το όγδοο κεφάλαιο επικεντρώνεται στον τρόπο παρουσίασης της ποιοτικής έρευνας και το ένατο κεφάλαιο περιλαμβάνει σχετική βιβλιογραφία, προτεινόμενες πηγές για μελέτη, υπερσυνδέσεις σε σχετικά άρθρα δημοσιευμένα στο Διαδίκτυο, και ένα γλωσσάρι όρων και εννοιών. Τα κεφάλαια περιλαμβάνουν «πλαίσια» με παραδείγματα, πίνακες, υπερσυνδέσμους, διαδραστικές ασκήσεις, εικόνες, και άλλα νέα λειτουργικά χαρακτηριστικά. Στο τέλος κάθε κεφαλαίου υπάρχουν: α. βασικοί όροι και έννοιες, 2. θέματα για σκέψη και συζήτηση, 3. ασκήσεις, 4. προτεινόμενες πηγές για περαιτέρω μελέτη.

In recent years, there has been increased interest in qualitative research in international and Greek literature, with new approaches and research strategies becoming widely disseminated. The book covers the basic principles and methods of qualitative research and their applications in psychology and education. The aim of the book is to introduce students to qualitative approaches, methods, and analysis techniques. The introductory chapter includes a brief historical overview of qualitative research in psychology and education, and refers to the theoretical framework, basic epistemological positions, and methodological issues such as the experience and reliability of qualitative research. The second chapter deals with the design of qualitative research, including the characteristics of research questions, sampling, methods of producing research material, and ethical issues in the qualitative research process. The third, fourth, and fifth chapters present various methods of qualitative data collection: individual qualitative interviews, group interviews / focus groups, and participatory observation and ethnography. The sixth chapter deals with qualitative analysis processes and methods, and the seventh with different approaches to qualitative analysis. The eighth chapter focuses on how to present qualitative research, and the ninth chapter includes a relevant bibliography, suggested sources for further study, hyperlinks to relevant articles published on the Internet, and a glossary of terms and concepts. The chapters include 'boxes' with examples, tables, hyperlinks, interactive exercises, images, and other new functional features. At the end of each chapter there are: 1. key terms and concepts, 2. topics for reflection and discussion, 3. exercises, and 4. suggested sources for further study.