Η δημιουργία της μυθοπλαστικής αφήγησης και τα είδη των κινηματογραφικών ταινιών: με παραδείγματα από τον Ελληνικό Κινηματογράφο

Abstract

Το βιβλίο εξηγεί, στo πρώτο μέρος του, τα βασικά χαρακτηριστικά της μυθοπλαστικής αφήγησης. Στη συνέχεια, στο μέρος μετά το κεφάλαιο 4, διερευνά πώς αυτή λειτουργεί σε σχέση με την κατηγοριοποίηση των κινηματογραφικών ταινιών μυθοπλασίας σε είδη (genres, άλλη μετάφραση κατηγορίες, γένη), αναλύοντας τα βασικά είδη ένα προς ένα. Η διερεύνηση γίνεται από την πλευρά του δημιουργού της αφήγησης (στην πράξη, του σεναριογράφου). Ο διαχωρισμός των ταινιών σε είδη αναφέρεται στη σύμβαση, τη συμφωνία, που γίνεται μεταξύ των δημιουργών της ταινίας και του θεατή σχετικά με το τι παρακολουθεί, τι πρέπει να περιμένει και πώς πρέπει να το αντιληφθεί. Έτσι, σε μια ταινία περιπέτειας o θεατής αναμένει έναν ισχυρό και θαρραλέο πρωταγωνιστή, σε ένα αστυνομικό έργο έναν χαρισματικό εγκληματία κλπ. Συμβάσεις υπάρχουν ως προς το στιλ των ταινιών, την εικονογραφία της ταινίας, τους ηθοποιούς που χρησιμοποιούνται, και φυσικά ως προς τα βασικά χαρακτηριστικά μιας αφήγησης, δηλαδή τους χαρακτήρες, την πλοκή, την ιδέα, το σκηνικό κλπ. Είναι αυτονόητη η σημασία όλων αυτών για τον δημιουργό της αφήγησης: σχεδιάζοντας και συγγράφοντας το σενάριο της ταινίας μέσα ή κοντά σε κάποιο είδος, έχει δεδομένα στοιχεία που τον δεσμεύουν, αλλά και τον βοηθούν να έρθει σε επικοινωνία με τον θεατή. Σε κάθε κεφάλαιο αναφέρονται διάφορα παραδείγματα μυθοπλασιών. Τα εκτεταμένα παραδείγματα προς μελέτη (που αφορούν δημοφιλείς ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου με τις οποίες είναι εξοικειωμένοι λίγο πολύ οι φοιτητές), και το εκτενές θεωρητικό πλαίσιο, κάνουν το βιβλίο ιδανικό για διδασκαλία σε πανεπιστήμια, αλλά και για επιμόρφωση ευρύτερων κύκλων αναγνωστών (επαγγελματίες, κινηματογραφόφιλοι, θεωρητικοί κλπ.). Αν και κυκλοφορούν τρία ελληνικά και δύο μεταφρασμένα βιβλία σχετικά με τη συγγραφή σεναρίου, καθώς και τέσσερα θεωρητικά βιβλία σχετικά με την αφήγηση, το συγκεκριμένο είναι το πρώτο ελληνικό βιβλίο με αντικείμενο τα κινηματογραφικά είδη, και μάλιστα από την πλευρά του δημιουργού της ταινίας.

The first part of the book explains the basic characteristics of fictional narrative. Then, after chapter 4, it explores how this works in relation to the categorization of fictional films into genres (also translated as categories or types), analyzing the basic genres one by one. The investigation is conducted from the perspective of the creator of the narrative (in practice, the screenwriter). The division of films into genres refers to the contract, the agreement, between the creators of the film and the viewer about what they are watching, what they should expect, and how they should perceive it. Thus, in an adventure film, the viewer expects a strong and courageous protagonist, in a detective film a charismatic criminal, etc. There are conventions regarding the style of films, the cinematography, the actors used, and, of course, the basic characteristics of a narrative, i.e., the characters, the plot, the idea, the setting, etc. The importance of all these elements for the creator of the narrative is self-evident: when designing and writing the script for a film within or close to a particular genre, they have certain constraints, but these also help them to communicate with the viewer. Each chapter provides various examples of fiction. The extensive examples for study (relating to popular Greek films with which students are more or less familiar) and the extensive theoretical framework make the book ideal for teaching at universities but also for the education of a wider readership (professionals, film buffs, theorists, etc.). Although there are three Greek and two translated books on screenwriting, as well as four theoretical books on narrative, this is the first Greek book on film genres, written from the perspective of the filmmaker.