Πόλη και φύση: θεωρήσεις της φύσης στον πολεοδομικό σχεδιασμό

Abstract

Το βιβλίο πραγματεύεται τις μεταλλασσόμενες θεωρήσεις της σχέσης της πόλης με τη φύση στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Στο πρώτο κεφάλαιο ανιχνεύονται οι καταβολές των εννοιών της αστικής βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας σε πρώιμες εκφάνσεις του περιβαλλοντικού κινήματος και αναδεικνύονται σημαντικές σύγχρονες μετατοπίσεις. Το δεύτερο κεφάλαιο εστιάζει στον τρόπο με τον οποίο εννοιολογείται η φύση και επιδιώκεται η ένταξη ή η σύξευξή της με την πόλη στον πολεοδομικό σχεδιασμό. Η συζήτηση για τη βιώσιμη και ανθεκτική πόλη αναλύεται στις επιμέρους θεματικές της και καταγράφονται ενδεικτικά στοιχεία της περιβαλλοντικής προσέγγισης σε κάθε θεματική. Στο τρίτο κεφάλαιο δίνεται έμφαση στη διερεύνηση των αστικών μορφών που προωθούνται ως βιώσιμες. Παρουσιάζονται υλοποιημένα παραδείγματα νέων γειτονιών και υπαρχουσών πόλεων που επιδιώκουν μια νέα σχέση με το περιβάλλον μέσα από συνολικές και πολυεπίπεδες αστικές στρατηγικές. Στο τέταρτο κεφάλαιο συζητιούνται κριτικές προσεγγίσεις στη σύγχρονη αντίληψη της σχέσης της πόλης με τη φύση, με έμφαση στον σύγχρονο λόγο της αστικής πολιτικής οικολογίας. Η κριτική εκκινεί από μία διαφορετική εννοιολόγηση της φύσης που αμφισβητεί τον διανοητικό διαχωρισμό της από την κοινωνία. Στο πλαίσιο μιας τέτοιας εννοιολόγησης αναδεικνύονται οι πολιτικές διαστάσεις των περιβαλλοντικών προβλημάτων της πόλης. Τέλος, στο πέμπτο κεφάλαιο του βιβλίου φωτίζονται πτυχές της σχέσης της ελληνικής αστικοποίησης με το περιβάλλον όπως αυτές αναδεικνύονται μέσα από τη μελέτη της επίσημης κρατικής πολιτικής, του θεσμικού πλαισίου της πολεοδομίας και μεμονωμένων αστικών πολιτικών και παρεμβάσεων.

The book deals with the changing considerations of the relationship between the city and nature in urban planning. The first chapter traces the origins of the concepts of urban sustainability and resilience in early manifestations of the environmental movement and highlights important contemporary shifts. The second chapter focuses on how nature is conceptualized and seeks to integrate or conflate with the city in urban planning. The debate on the sustainable and resilient city is broken down into its individual themes and indicative elements of the environmental approach in each theme are listed. The third chapter focuses on exploring the urban forms promoted as sustainable. Realised examples of new neighbourhoods and existing cities pursuing a new relationship with the environment through comprehensive and multi-level urban strategies are presented. Chapter four discusses critical approaches to contemporary understandings of the city's relationship with nature, with a focus on contemporary discourses of urban political ecology. The critique starts from a different conceptualization of nature that challenges its intellectual separation from society. Within such a conceptualization, the political dimensions of the city's environmental problems are highlighted. Finally, the fifth chapter of the book illuminates aspects of the relationship between Greek urbanization and the environment as they are highlighted through the study of official state policy, the institutional framework of urban planning and individual urban policies and interventions.