Η μετάφραση του θεάτρου

Abstract

Το κεφάλαιο προσεγγίζει τη θεατρική μετάφραση ως κείμενο, με αναφορές στην παραστασιακή της διάσταση, όπως επίσης εξετάζει και τη μετάφραση της όπερας. Εξετάζεται η θεατρική μετάφραση ως "μεταφραστική διαδικασία", ως μια ιδιαίτερη αποφαντική κατάσταση κατά τον Pavis: ένα κείμενο που προφέρει ο ηθοποιός, σε συγκεκριμένο χώρο και χρόνο, απευθυνόμενος σε ένα κοινό που προσλαμβάνει άμεσα ένα κείμενο και μια σκηνοθεσία. Εμμένοντας στο έργο, έμμετρο ή πεζό, και στη μεταγραφή του, δίνουμε ιδιαίτερη σημασία στη λειτουργία του λόγου, αφού κατά τον Pavis και πάλι η μετάφραση περνά από το σώμα των ηθοποιών και τα αυτιά των θεατών, ενώ δεν μεταφράζουμε απλά ένα γλωσσικό κείμενο σε ένα άλλο, αντιμετωπίζουμε και φέρνουμε σε κοινωνία ετερογενείς αποφαντικές καταστάσεις και πολιτισμούς, διαχωρισμένους από το χώρο και το χρόνο. Με συγκεκριμένα παραδείγματα μεταφράσεων και ασκήσεων, οι φοιτητές διερευνούν τη φύση της θεατρικής μετάφρασης, μιας συχνά ελεύθερης δεύτερης γραφής.

The chapter approaches theatrical translation as text, with references to its performative dimension, and also examines the translation of opera. Theatrical translation is examined as a "translational process," as a particular decisive situation according to Pavis: a text spoken by an actor, in a specific place and time, addressing an audience that directly perceives a text and a direction. Focusing on the work, whether in verse or prose, and its transcription, we attach particular importance to the function of speech, since, according to Pavis, translation passes through the bodies of the actors and the ears of the audience, while we do not simply translate a linguistic text into another, we also encounter and bring together heterogeneous discursive situations and cultures, separated by space and time. Using specific examples of translations and exercises, students explore the nature of theatrical translation, which is often a form of free rewriting.