Εργαστηριακές ασκήσεις ιστολογίας

Abstract

Ο εργαστηριακός οδηγός αποτελεί μια προσπάθεια να αποδοθεί η δομή των ιστών και των οργάνων του σώματος του υδρόβιων ζωικών οργανισμών, όπως αυτή εμφανίζεται κατά την παρατήρηση στο οπτικό μικροσκόπιο. Παρουσιάζεται αρχικά μια σύνοψη των χαρακτηριστικών των κυριότερων φύλων των ασπόνδυλων ζωικών οργανισμών και των χορδωτών. Δίνεται έμφαση στις ταξινομικές ομάδες των υδρόβιων ζωικών οργανισμών και ειδικά αυτών με ιδιαίτερο εφαρμοσμένο (ιχθυολογικό) ενδιαφέρον (ιχθύες, αμφίβια, σπόγγοι, κνιδόζωα, μαλάκια, εχινοδέρματα). Παρουσιάζονται οι μέθοδοι για την παραγωγή ιστολογικών τομών, καθώς και απλές τεχνικές για τη μονιμοποίηση και παρατήρηση στο οπτικό μικροσκόπιο. Παρουσιάζεται συνοπτικά ο βασικός εξοπλισμός ενός εργαστηρίου ιστολογίας. Το τρίτο μέρος του βιβλίου αποτελείται από οκτώ εργαστηριακές ασκήσεις. Σε κάθε άσκηση αναφέρεται το αντικείμενο, οι εκπαιδευτικοί στόχοι, οι διδακτικές ώρες που απαιτούνται για την ολοκλήρωσή της και ο εργαστηριακός εξοπλισμός. Γίνεται σύντομη εισαγωγή σε θεωρητικές έννοιες και ακολουθούν οι οδηγίες για την πραγματοποίηση του πειραματικού μέρους της άσκησης. Τέλος, δίνονται οδηγίες για την καταγραφή και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και παρατίθεται φύλλο εργασίας που θα παραδώσουν οι φοιτητές. Οι εργαστηριακές ασκήσεις διακρίνονται σε δύο κατηγορίες: σ’ αυτές όπου οι φοιτητές παράγουν οι ίδιοι τα μικροσκοπικά παρασκευάσματα προς παρατήρηση και σ’ αυτές όπου οι φοιτητές ασκούνται μόνο στην αίθουσα οπτικής μικροσκοπίας μελετώντας έτοιμα παρασκευάσματα. Σε όλες τις ενότητες υπάρχουν εποπτικοί πίνακες και φωτογραφίες. Οι εικόνες αναλύονται συγκριτικά στο επεξηγηματικό κείμενο που τις συνοδεύει, προκειμένου να παρασχεθούν οι απαραίτητες πληροφορίες για την κατανόηση της μικροσκοπικής δομής του σώματος και των φυσιολογικών λειτουργιών.

The laboratory guide is an attempt to reconstruct the structure of the tissues and organs of the body of aquatic animal organisms as seen under the optical microscope. A summary of the characteristics of the main phyla of invertebrate animal organisms and chordates is presented first. Emphasis is placed on the taxonomic groups of aquatic animals, especially those of particular applied (ichthyological) interest (fish, amphibians, sponges, cnidarians, molluscs, echinoderms). Methods for the production of histological sections are presented, as well as simple techniques for mounting and observation under the optical microscope. The basic equipment of a histology laboratory is briefly described. The third part of the book consists of eight laboratory exercises. For each exercise the subject matter, the educational objectives, the teaching hours required to complete it and the laboratory equipment are indicated. A brief introduction to theoretical concepts is given, followed by instructions for carrying out the experimental part of the exercise. Finally, instructions are given for recording and evaluating the results and a worksheet is provided for the students to hand in. The laboratory exercises are divided into two categories: those in which the students produce the microscopic preparations themselves for observation and those in which the students practice only in the optical microscopy room by studying prepared preparations. In all sections there are visual aids and photographs. The images are analysed comparatively in the accompanying explanatory text in order to provide the necessary information for understanding the microscopic structure of the body and physiological functions.