Μαθήματα δασικής μετεωρολογίας και κλιματολογίας

Abstract

Το βιβλίο αυτό απευθύνεται σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές που διδάσκονται ζητήματα σχετικά με το ατμοσφαιρικό περιβάλλον. Είναι γνωστό πως η επίδραση του κλίματος στο ανθρωπογενές και φυσικό περιβάλλον είναι μεγάλη, καθώς διαμορφώνει ένα σύνθετο πλαίσιο περιβαλλοντικών, ανθρωπολογικών και οικονομικών παραγόντων. Επίσης, η ατμόσφαιρα διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και διαχείριση των φυσικών πόρων. Χρειάζεται να τονίσουμε ότι τα δάση - και γενικότερα τα δασικά οικοσυστήματα - καλύπτουν περίπου το 30 τοις εκατό της επιφάνειας της πλανήτη και αποτελούν ανανεώσιμο φυσικό πόρο με τεράστια οικολογική και οικονομική σημασία, καθώς παράγουν πολύτιμα προϊόντα και προσφέρουν σημαντικές υπηρεσίες στον άνθρωπο. Η σχέση αλληλεπίδρασης που αναπτύσσεται ανάμεσα στο δάσος και το ατμοσφαιρικό περιβάλλον περιγράφεται από μια δυναμική ισορροπία, που έχει εξαιρετική σημασία. Ενδεικτικά, η δέσμευση διοξειδίου του άνθρακα και η παραγωγή οξυγόνου, η απορρόφηση διαφόρων αέριων ρυπαντών από την ατμόσφαιρα (διοξείδιο του θείου, οξείδια του αζώτου κλπ.) που προέρχονται από τη βιομηχανία, τα μέσα συγκοινωνίας κι άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, η συμβολή στην αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ο ιδιαίτερος ρόλος για τη διατήρηση ισορροπίας των υδάτων, αποτελούν κάποιες μόνο από τις πτυχές που αναδεικνύουν τον κρίσιμο ρόλο της παραπάνω σχέσης. Η δασική μετεωρολογία και κλιματολογία, έχοντας ως αντικείμενο τις αλληλεπιδράσεις των δασικών οικοσυστημάτων με το ατμοσφαιρικό περιβάλλον, δίνει τις απαραίτητες γνώσεις για τη σωστή διαχείριση των δασών, καθώς και για τη διαμόρφωση ευνοϊκών συνθηκών που αφορούν την ανάπτυξη και την ευδοκίμηση των φυτών. Η επίδραση του κλίματος στον τομέα της Δασολογίας αγγίζει σχεδόν όλες τις γνωστικές περιοχές, από τις διαδικασίες εδαφογένεσης και ανάπτυξης των φυτών, μέχρι την πρόληψη και αντιμετώπιση φαινομένων φυσικών καταστροφών, όπως είναι οι πλημμύρες και οι δασικές πυρκαγιές.

This book is intended for undergraduate and graduate students studying issues related to the atmospheric environment. It is well known that climate has a major impact on the human and natural environment, as it shapes a complex framework of environmental, anthropological, and economic factors. The atmosphere also plays a decisive role in the development and management of natural resources. It should be emphasized that forests—and forest ecosystems in general—cover approximately 30 percent of the planet's surface and are a renewable natural resource of enormous ecological and economic importance, as they produce valuable products and provide important services to humans. The interactive relationship that develops between forests and the atmospheric environment is described by a dynamic equilibrium, which is of paramount importance. Indicatively, the sequestration of carbon dioxide and the production of oxygen, the absorption of various air pollutants from the atmosphere (sulfur dioxide, nitrogen oxides, etc.) from industry, transportation, and other human activities, the contribution to combating global warming, and the special role in maintaining water balance are just some of the aspects that highlight the critical role of this relationship. Forest meteorology and climatology, which deal with the interactions of forest ecosystems with the atmospheric environment, provide the necessary knowledge for the proper management of forests and for the creation of favorable conditions for plant growth and development. The impact of climate on forestry touches almost all areas of knowledge, from soil formation and plant growth to the prevention and management of natural disasters such as floods and forest fires.