Τα χριστιανικά κράτη και οι υπήκοοί τους στον οθωμανικό χώρο

Abstract

Το κεφάλαιο ασχολείται με τη θέση και δράση των ξένων υπηκόων αλλά και την εν γένει δραστηριοποίηση των χριστιανικών δυνάμεων στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Πρόκειται για δύο αλληλένδετες αλλά διακριτές όψεις του ευρύτερου ζητήματος της σχέσης της αυτοκρατορίας με τη χριστιανική Ευρώπη. Χαρακτηριστικό αυτής της σχέσης είναι η έντονη παρουσία ξένων υπηκόων στον οθωμανικό χώρο ήδη από την εποχή της Άλωσης. Το φαινόμενο ενισχύθηκε από τον 18ο αι. και εξής και μεταξύ άλλων οδήγησε στη συγκρότηση των χαρακτηριστικών για τις μεγάλες υστερο-οθωμανικές πόλεις λεβαντίνικων κοινοτήτων. Το κεφάλαιο εξετάζει το πλαίσιο και τα χαρακτηριστικά της δράσης των ξένων υπηκόων σε όλο της το φάσμα, από τους μόνιμα εγκαταστημένους εμπόρους του Γαλατά μέχρι τους ιεραποστόλους του 19ου αι., καθώς και την ιδιάζουσα θεσμική τους θέση. Εξετάζει επίσης τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους ο διεθνής παράγοντας επηρέασε τη θέση των χριστιανών οθωμανών υπηκόων και τις σχέσεις τους με τους μουσουλμάνους.

The chapter deals with the constitutional position and activity of foreign subjects, as well of the general presence of Christian powers in the Ottoman Empire. These are two interrelated but distinct aspects of the broader issue of the Empire’s relationship with Christian Europe. Characteristic of this relationship is the strong presence of foreign subjects in Ottoman territory already from the time of the Fall of Constantinople. This phenomenon was reinforced from the 18th century onwards and led, among other things, to the formation of the Levantine communities characteristic of the large late Ottoman cities. The chapter examines the context and characteristics of the activities of foreign subjects, from the permanently settled merchants of Galata to the missionaries of the 19th century, as well as their peculiar institutional position. It also examines the multiple ways in which the international factor influenced the position of Christian Ottoman subjects and their relations with the Muslims.