Το ζήτημα των αξιών στη φιλοσοφία του Καντ: φύση, πράγμα καθ' εαυτό, και ωραίο

Abstract

Ο Καντ αναλαμβάνει να επεξεργαστεί συνολικά το πρόβλημα που δημιούργησε η νεότερη Φυσική μετά την επιστημονική επανάσταση: ποια είναι η θέση και ποιος οφείλει να είναι ο προσανατολισμός του ανθρώπου μέσα σε ένα ανοιχτό σύμπαν απαρτιζόμενο από σκέτα φυσικά όντα και γεγονότα; Αυτό ουσιαστικά είναι και το πρόβλημα που δημιουργεί ρητά πλέον το φιλοσοφικό πρόβλημα των αξιών όπως αυτό τίθεται στη νεότερη εποχή. Στον αρχαίο κλειστό κόσμο το πρόβλημα παρέμενε συγκαλυμμένο γιατί δεν μπορούσε να προϋποθέτει το νεότερο διχασμό της πραγματικότητας σε γεγονότα και αξίες. Έχοντας, λοιπόν, κατά νου το πρόβλημα της σχέσης είναι-δέοντος που θέτει ο Χιουμ, ο Καντ κινείται --αφυπνισμένος και εδώ από τον τελευταίο-- για να λύσει υπερβατολογικά και κριτικά το πρόβλημα των αξιών, π.χ., αγαθό, ωραίο, χρήσιμο. Αφιερώνει, έτσι σε αυτό το πρόβλημα, την Κριτική του Πρακτικού Λόγου και ειδικά την Κριτική της Κριτικής Δύναμης.

Kant undertakes to elaborate the problem posed by modern physics after the scientific revolution: what is the place and what should be the orientation of man in an open universe composed of mere physical beings and events? This is essentially the problem that now explicitly poses the philosophical problem of values as it is posed in modern times. In the ancient closed world the problem remained veiled because it could not presuppose the modern division of reality into facts and values. With the problem of the is-need relationship posed by Hume in mind, Kant moves--awakened here also by the latter--to solve transcendentalistically and critically the problem of values, e.g., good, beautiful, useful. He thus devotes, to this problem, the Critique of Practical Reason and especially the Critique of Critical Power.