Η θεώρηση του τοπίου κεντρική για τη συγκρότηση του πολιτισμού

Abstract

Το τοπίο, αν και προϋποθέτει τον αυθύπαρκτο τόπο, τον υπερβαίνει. Συγκροτείται από τη δράση του πολιτισμού, από κοινωνικές δραστηριότητες πολλαπλές και αλληλοεμπλεκόμενες· είτε αυτές εξ αρχής αναφέρονται στον τόπο είτε καταλήγουν σε αυτόν, ως τελικό πεδίο προβολής της έκφρασής τους. Κάποιες από τις δραστηριότητες αυτές που άμεσα αφορούν το τοπίο, όπως η ζωγραφική τοπιογραφία ή η αρχιτεκτονική τοπίου, αξιολογούνται με έμφαση και προβάλλονται στην πορεία της νεότερης δυτικής ιστορίας ως «πολιτιστικά» κεντρικές, ενώ συσχετίζονται επιπλέον με φορείς του επίσημου θεσμικού έλεγχου και της κεντρικής οικονομικής διαχείρισης, με το ενδιαφέρον της υψηλής διανόησης, με τις επιστήμες και τις υπόλοιπες καλές ή εφαρμοσμένες τέχνες. Ο προσδιορισμός εντούτοις του τοπίου εκτείνεται πέρα από το επίσημο, προβαλλόμενο κέντρο του κοινωνικού ενδιαφέροντος, στις «πολιτισμικές» εκείνες δράσεις οι οποίες, αν και διατηρούνται στην ιστορική αφάνεια, συνιστούν το εκτεταμένο υπόβαθρο της κοινωνικής ζωής.