Λειτουργικές σχέσεις σε αντιπαραβολή: εφαρμογή τεκμηριωτικής έναντι εργαλειακής μετάφρασης βάσει του ίδιου ΚΠ

Abstract

Εδώ θα παρατεθεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για μια μη λειτουργική προσέγγιση ενός μεταφράσματος. Θα χρησιμοποιηθεί ένα απόσπασμα μιας εισαγωγής από έναν παλαιό ελληνικό Τσελεμεντέ ο οποίος περιέχει πληθώρα αναχρονισμών και πολιτισμικά εξειδικευμένων στοιχείων. Θα τεθεί πρώτα η μεταφραστική εντολή, το εν λόγω απόσπασμα να μεταφραστεί από τα ελληνικά στα γερμανικά με απεικονιστική, μη λειτουργική στρατηγική, δηλαδή χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο γερμανικός πολιτισμός-αφίξεως και η γερμανική ως γλώσσα-αφίξεως. Το μεταφραστικό προιόν αυτό θα αναλυθεί σχετικά με τις όποιες ατέλειές του (πολιτισμικές, λεξιλογικές, συντακτικές, ύφους) και τα όποια προβλήματα που ανακύπτουν για την κατανόηση και αποδοχή από το γερμανικό κοινό-άφιξης και κατά πόσο μπορεί το μετάφρασμα αυτό να λειτουργήσει σωστά στον πολιτιμικό και γλωσσικό χώρο για τον οποίο προορίζεται. Στη συνέχεια θα παρουσιαστεί μια λειτουργική μεταφραστική εκδοχή που θα περιέχει ανάλυση και επεξήγηση των όποιων μεταφραστικών επιλογών.

Here, a characteristic example will be provided for a non-functional approach to translation. An excerpt from an introduction by an ancient Greek philosopher containing numerous anachronisms and culturally specific elements will be used. First, the translation command will be given to translate the excerpt from Greek to German using a descriptive, non-functional strategy, meaning without considering the German culture of reception and the German language of reception. This translation product will be analyzed in terms of its deficiencies (cultural, lexical, syntactic, stylistic) and the problems that arise for understanding and acceptance by the German target audience, and to what extent this translation can function properly in the cultural and linguistic space for which it is intended. Then, a functional translation version will be presented, including analysis and explanation of the translation choices made.