Υπολογιστική Γλωσσολογία

Abstract

Το βιβλίο περιγράφει τις βασικές αρχές, μεθόδους και εργαλεία της Υπολογιστικής Γλωσσολογίας (ΥΓ). Ο χαρακτήρας του βιβλίου είναι διεπιστημονικός και εμπίπτει στα ενδιαφέροντα των (προ-/μεταπτυχιακών) φοιτητών, τόσο της κατεύθυνσης γλωσσολογίας τμημάτων Φιλολογίας της χώρας, όσο και των τμημάτων Πληροφορικής ή/και πολυτεχνικών τμημάτων. Με αφετηρία τον χαρακτήρα του βιβλίου, η θεματολογία του κινείται σε δύο άξονες. Ο πρώτος άξονας στοχεύει στην εξοικείωση και στην εμπέδωση θεωρητικών εννοιών και αρχών της γλωσσολογίας στα διάφορα επίπεδα γλωσσικής ανάλυσης. Ο δεύτερος άξονας σχετίζεται με τη σύνδεση των πορισμάτων της θεωρητικής γλωσσολογίας με τις πρακτικές εφαρμογές της Γλωσσικής Τεχνολογίας (ΓΤ). Οι δύο αυτοί άξονες διαπλέκονται σε όλη την έκταση του βιβλίου. Το πρώτο κεφάλαιο αποτελεί μια επισκόπηση του αντικειμένου της ΥΓ και της σύνδεσής της τόσο με τη θεωρητική γλωσσολογία όσο και με την επιστήμη υπολογιστών και των εφαρμογών ΓΤ, θέτοντας την κοινή βάση ενδιαφέροντος για τα δύο είδη διαφορετικών αναγνωστών, φιλολόγων-γλωσσολόγων και πληροφορικών. Το δεύτερο κεφάλαιο αφιερώνεται στις έννοιες διακριτών μαθηματικών, η κατανόηση των οποίων είναι απαραίτητη σε όλα τα υπο-αντικείμενα της ΥΓ και αποτελεί τον πυρήνα της διεπιστημονικότητας της ΥΓ. Τα Κεφάλαια 3-6 παρουσιάζουν τη θεωρία και τις εφαρμογές της ΥΓ στο λεξικό, συντακτικό και κειμενικό επίπεδο ανάλυσης με τη χρήση παραδειγμάτων από τα υπάρχοντα εργαλεία για τα ελληνικά. Το τελευταίο κεφάλαιο αφιερώνεται στις κατευθύνσεις και στις προκλήσεις της ΥΓ τα επόμενα χρόνια.

The book describes the basic principles, methods, and tools of Computational Linguistics (CL). The book is interdisciplinary in nature and is of interest to undergraduate and graduate students in linguistics departments and computer science and/or polytechnic departments. Given the nature of the book, its subject matter is divided into two main areas. The first area aims to familiarize readers with and consolidate theoretical concepts and principles of linguistics at various levels of linguistic analysis. The second axis relates to the connection between the findings of theoretical linguistics and the practical applications of Language Technology (LT). These two axes are intertwined throughout the book. The first chapter provides an overview of the subject of LT and its connection with both theoretical linguistics and computer science and LT applications, establishing a common basis of interest for the two different types of readers, philologists-linguists and computer scientists. The second chapter is devoted to the concepts of discrete mathematics, the understanding of which is essential in all sub-fields of CL and constitutes the core of its interdisciplinarity. Chapters 3-6 present the theory and applications of CL at the lexical, syntactic, and textual levels of analysis, using examples from existing tools for Greek. The last chapter is devoted to the directions and challenges of CL in the coming years.