Παράμετροι και διαστάσεις της μουσικής ερμηνείας

Abstract

Το βιβλίο περιλαμβάνει τα κείμενα μιας σειράς διαλέξεων που δόθηκαν στο Παρίσι από τον πιανίστα Pierre-Laurent Aimard, ως κάτοχο της έδρας Καλλιτεχνικής Δημιουργίας του Κολλεγίου της Γαλλίας το 2009. Στις διαλέξεις, που διαρκούν συνολικά περισσότερο από 16 ώρες, ο Aimard ξεκινά με τις σκέψεις του για τον ρόλο των ερμηνευτών και των ερμηνευτριών ως ενεργών καλλιτεχνών, την επιμέλεια προγραμμάτων συναυλιών και τη χρήση των δυνατοτήτων του σώματός μας σε σχέση με το όργανο. Παίζοντας συνεχώς αποσπάσματα στο πιάνο (τα οποία είναι ενσωματωμένα μέσα στο κείμενο με υπερσυνδέσμους), εξετάζει έργα που καλύπτουν το μεγαλύτερο φάσμα του πιανιστικού ρεπερτορίου, από τον François Couperin και τον J.S. Bach, τους Βιεννέζους κλασικούς και τους κυριότερους εκπροσώπους του ρομαντισμού, μέχρι τους συνθέτες «πυλώνες» των καινοτομιών του 20ού αιώνα (Debussy, Schoenberg, Webern, Bartók, Messiaen, Boulez, Stockhausen, Ligeti, Kurtág) και τα έργα των Elliot Carter, George Benjamin και Marco Stroppa. Η πρωτοτυπία του έγκειται στον τρόπο με τον οποίο κάνει μια άμεση σύνδεση ανάμεσα στη συνθετική τεχνική και στην ερμηνεία, επιλέγοντας να ενοποιήσει τις παρατηρήσεις του κάτω από θεματικές μιας σειράς «προβλημάτων», τα οποία έθεταν οι συνθέτες όλων των εποχών κατά τη διαδικασία της συνθετικής πράξης, και στα οποία έδιναν σε κάθε εποχή διαφορετικές λύσεις. Ο Aimard εξετάζει την έννοια της δεξιοτεχνίας, την αντίληψη του μουσικού χρόνου, τη σχέση με την ομιλούμενη γλώσσα, τις σχέσεις ανάμεσα στους φθόγγους σε διαφορετικά αρμονικά περιβάλλοντα, το πιανιστικό ηχόχρωμα σε διάφορα στιλ, την εξέλιξη της πολυφωνίας και της μορφής. H μελέτη αυτών των κειμένων και των έργων στα οποία αναφέρονται, μπορεί να αποτελέσει για τους αποδέκτες τους το έναυσμα για μια βαθύτερη σχέση με το πιανιστικό ρεπερτόριο, με τη σύνδεση της συνθετικής και της ερμηνευτικής πράξης και με τους υψηλότερους στόχους μιας συναρπαστικής πιανιστικής δεξιοτεχνίας.

The book contains the texts of a series of lectures given in Paris by pianist Pierre-Laurent Aimard, who was awarded the 2009 Chair of Artistic Creation at the College of France. In the lectures, which last more than 16 hours in total, Aimard begins with his thoughts on the role of performers as active artists, the curation of concert programs, and the use of our bodies’ potential in relation to the instrument. Continuously playing excerpts on the piano (which are embedded in the text with hyperlinks), he examines works spanning the widest range of the piano repertoire, from François Couperin and J.S. Bach, the Viennese classics and the major representatives of Romanticism, to the ‘pillars’ of 20th century innovations (Debussy, Schoenberg, Webern, Bartók, Messiaen, Boulez, Stockhausen, Ligeti, Kurtág) and up to the works of Elliot Carter, George Benjamin and Marco Stroppa. His originality lies in the way he makes a direct connection between compositional technique and interpretation, choosing to unify his observations under a series of themes, representing ‘problems’ that composers of all times have posed in the process of composing, and to which they have given different solutions in each era. He examines the concept of virtuosity, the perception of musical time, the relationship with the spoken language, the relationships between pitches in different harmonic environments, the pianistic timbre in different styles, the evolution of polyphony and form. The study of these texts and the works to which they refer can trigger in their audience a deeper relationship with the pianistic repertoire, with the connection between compositional and interpretive praxis and with the highest goals of a fascinating pianistic virtuosity.