Πολιτική Ηγεσία στην Ευρώπη - Σύγχρονα Πρότυπα και Θεωρητικές Προσεγγίσεις για την Κυβερνητική Ηγεσία

Abstract

Από τη σκοπιά της Πολιτικής Επιστήμης, οι έννοιες του πολιτικού συστήματος και της κυβερνητικής ηγεσίας μάς προσφέρουν χρήσιμα ερευνητικά εργαλεία για να διερευνήσουμε τις ουσιαστικές μεταβολές της πολιτικής ζωής στην Ευρώπη. Είναι έκδηλη η υποχώρηση της εμπιστοσύνης στους πολιτικούς θεσμούς και στο πολιτικό προσωπικό, καθώς και η υποχώρηση εν γένει του πολιτικού ενδιαφέροντος, αλλά και η αμφισβήτηση θεμελιωδών δημοκρατικών αρχών. Η ισορροπία των πολιτικών συστημάτων απορρέει από τη διατήρηση της ικανότητάς τους να μετασχηματίζουν τα αιτήματα σχετικά με δημόσια προβλήματα σε αποδοτικές πολιτικές με γνώμονα τη βιωσιμότητα του κράτους και την ανθεκτικότητα των δημοκρατικών θεσμών. Η ισορροπία δεν ταυτίζεται με τη στασιμότητα. Αντιθέτως, όπως ακριβώς συμβαίνει με έναν υπολογιστή, ένα πολιτικό σύστημα πρέπει να κάνει τακτική αναβάθμιση των θεσμών (το “hardware”) και των δημόσιων πολιτικών (“λογισμικό”) προκειμένου να ανταποκριθεί στις ραγδαίες αλλαγές και προκλήσεις. Η καθοδήγηση της προσαρμογής των θεσμών και των πολιτικών είναι η βασική ευθύνη της κυβερνητικής ηγεσίας και ο βασικός δείκτης αξιολόγησής της. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) οι κυβερνητικές ηγεσίες διευκολύνονται για τον σκοπό αυτό μέσω του διαμοιρασμού των αρμοδιοτήτων και αναντικατάστατων πόρων. Ταυτόχρονα, δημιουργείται ένα πλαίσιο συγκριτικής αξιολόγησης της κυβερνητικής αποτελεσματικότητας σύμφωνα με τους κοινούς στόχους και τα εξειδικευμένα δεδομένα για τα αποτελέσματα πολιτικής. Στο παρόν σύγγραμμα, θα μελετηθούν τρεις ειδικότερες περιπτώσεις – η Ελλάδα, η Γαλλία και η Γερμανία – οι οποίες αναδεικνύουν τις διαφορετικές όψεις των προκλήσεων για τις κυβερνητικές ηγεσίες, τους ειδικότερους παράγοντες αποσταθεροποίησης και τη σημασία της συστηματικής αξιολόγησης της αποδοτικότητας με βασικό άξονα την οικονομική διακυβέρνηση στην ΕΕ.

From the perspective of Political Science, the concepts of political systems and government leadership offer useful research tools by which we may study the substantial changes upon political life in Europe. There is a sharp decrease of civic trust in political institutions and the political staff and of the interest in political affairs in general, while some of the fundamental democratic principles are being challenged. The stability of the political systems stems from their capacity to transform claims about public problems into efficient policies with a view to securing the sustainability of the state and the resilience of democratic institutions. Stability is not synonymous with stagnation. On the contrary, much like a computer system, a political system needs regular upgrade of its institutions (“hardware”) as much as of each public policies (“software”) in order to catch-up with rapid changes and challenges. Guiding policy and institutional adaptation is the overarching responsibility of government leadership, and the ultimate criterion for its assessment. In the context of the European Union (EU), government leaderships have the advantage of sharing competencies and some indispensable resources. In the meantime, a common framework is set-up for the comparative assessment of government efficiency in accordance with the common tasks and the specific data of policy results. In the present textbook, three specific cases will be distinguished - Greece, France and Germany - which make explicit the different kinds of challenges for government leaderships, the specific factors of destabilization and the significance of a systematic assessment of government efficiency especially with regard to economic governance in the EU.