Εισαγωγή στη Σύγχρονη Λογοτεχνική Θεωρία και Κριτική

Abstract

Το σύγγραμμα αναφέρεται στα βασικότερα σύγχρονα ρεύματα λογοτεχνικής θεωρίας και κριτικής, δίνοντας έμφαση στις διαφορετικές τεχνικές ανάγνωσης, ερμηνείας και αξιολόγησης λογοτεχνικών, πολιτισμικών και κοινωνικών φαινομένων, και αναλύοντας τους τρόπους με τους οποίους τα ρεύματα αυτά διαμορφώνουν συνεχώς τη στάση μας απέναντι στη λογοτεχνία, τον πολιτισμό και τον άνθρωπο. Ο σκοπός της μελέτης δεν είναι η ενασχόληση με το σύνολο των θεωρητικών σχολών από την αρχή του εικοστού αιώνα μέχρι σήμερα, ούτε η εκπόνηση κάποιας εξαντλητικής ιστορικής και φιλολογικής ανάλυσης του πώς οι θεωρίες αυτές αναπτύχθηκαν και των ιστορικών και κοινωνικών περιστάσεων μέσα στις οποίες εξελίχθηκαν. Ο σκοπός του συγγράμματος είναι η συγκριτική μελέτη σημαντικών λογοτεχνικών θεωριών και κυρίως, η διαπραγμάτευση ιδεών και εννοιών που εκπορεύονται από τις διάφορες θεωρίες λογοτεχνίας. Ένας επιπλέον στόχος του βιβλίου είναι η ανάδειξη όχι μόνο της λογοτεχνικής θεωρίας αλλά και γενικότερα της «θεωρίας» ως βασικού μεθοδολογικού εργαλείου ερμηνείας σύγχρονων πολιτικών, πολιτισμικών και κοινωνικών φαινομένων και ιδεών σε ό,τι αφορά θέματα ταυτότητας, φύλου, εθνότητας, φυλής και γλώσσας στα τέλη του εικοστού και στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα. Με άλλα λόγια, η παρούσα μελέτη αναλύει το πώς η σύγχρονη λογοτεχνική θεωρία έχει παρεισφρήσει σε άλλα πεδία σκέψης που δεν είναι λογοτεχνικά, όπως είναι οι πολιτισμικές σπουδές, ο φεμινισμός, η μετα-αποικιοκρατική θεωρία, αλλά και η κριτική φυλετική θεωρία.

This book discusses major contemporary trends in literary theory and criticism, casting light upon their different modes of reading, interpreting or evaluating literary, cultural and social phenomena, and emphasizing how such trends changed (and continue to alter) the ways we contemplate on literature, culture and humanity. The author’s intention is not to deal with the entirety of the theoretical schools of literature that made their appearance from the beginning of the twentieth century till now, or venture into an exhaustive historical and philological analysis of how those theories evolved, how they developed their methodologies, or under what circumstances they flourished. Rather, this study delves into a comparative and critical discussion of important literary theories as a cross-fertilization of ideas and concepts. Such a cross-fertilization will not only provide the tools for rethinking the value of literary studies but also broach the question of theory’s (rather than merely literary theory’s) relevance to the present moment in politics, culture and society, mostly in terms of the treatment of identity, gender, race, language, and the representations of truth at the end of the twentieth and the beginning of the twenty-first centuries. In other words, this project demonstrates how contemporary literary theory has germinated into other territories that are not particular to literature, thereby encompassing broad intellectual and critical fields such as cultural studies, feminism, postcolonialism or critical race studies.