Διδακτική της Μουσικής: Απόψεις, προσεγγίσεις, προοπτικές

Abstract

Στο παρόν σύγγραμμα εξετάζονται ποικίλες διαστάσεις, απόψεις, προσεγγίσεις και προοπτικές της Διδακτικής της Μουσικής σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο. Εστιάζεται στη διδασκαλία της μουσικής σε όλα τα εκπαιδευτικά πλαίσια και όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης. Ιδιαίτερα, δίνεται έμφαση στη διδασκαλία της μουσικής στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια γενική εκπαίδευση. Εξετάζονται ζητήματα που αφορούν τη διδασκαλία της μουσικής σε μουσικά σχολεία, ωδεία, σχολές φιλαρμονικών, ατομικά μαθήματα οργάνων, χορωδίες και κάθε πλαίσιο όπου διδάσκεται μουσική. Το βιβλίο αποτελείται από έντεκα κεφάλαια, τα οποία ανήκουν θεματικά σε τρία μέρη. Τα πρώτα τρία κεφάλαια πραγματεύονται την παιδαγωγική διάσταση της μουσικής διδασκαλίας-μάθησης και στοχεύουν στη συγκρότηση της παιδαγωγικής ταυτότητας του εκπαιδευτικού μουσικής. Τα επόμενα τέσσερα κεφάλαια είναι αφιερωμένα σε τέσσερις μουσικοπαιδαγωγούς του 20ού αιώνα και στις καινοτόμες ιδέες και πρακτικές τους, που συνέβαλαν στην ανάπτυξη της σύγχρονης μουσικοπαιδαγωγικής θεωρίας και πράξης. Συγκεκριμένα, παρουσιάζονται η ευρυθμία, που εισήγαγε ο Jacques-Dalcroze, η μεθοδική διδασκαλία του ομαδικού τραγουδιού του Zoltán Kodály, η έμφαση στη στοιχειακή μουσική εκπαίδευση του Orff-Schulwerk και η εκμάθηση μουσικού οργάνου με την προσέγγιση του Suzuki. Tα τελευταία τέσσερα κεφάλαια του βιβλίου είναι αφιερωμένα σε τέσσερις σύγχρονες μουσικοπαιδαγωγικές τάσεις που έχουν εμπλουτίσει σημαντικά τη μουσική εκπαίδευση σήμερα: τη Δημιουργικότητα, η οποία στοχεύει σε διδασκαλία-μάθηση μουσικής με φαντασία και εξερεύνηση, τη Διαθεματικότητα, που ασκεί τους εκπαιδευτικούς στο να εξερευνούν συνδέσεις εννοιών γύρω από τη μουσική και άλλα θεματικά πεδία, τη Διακαλλιτεχνικότητα, που προωθεί τον διάλογο της μουσικής με άλλες τέχνες, και τη Διαπολιτισμικότητα, που έχει στόχο μια προσωπική και πολιτισμική διεύρυνση, ώστε κάθε άνθρωπος να μάθει να ακούει με τα αυτιά του «άλλου» και να βλέπει με τα μάτια του «άλλου». Το βιβλίο στοχεύει στη δόμηση της μουσικοπαιδαγωγικής ταυτότητας του νέου μουσικοπαιδαγωγού, συνδυάζοντας στοιχεία από την παιδαγωγική και μουσικοπαιδαγωγική θεωρία, έρευνα και πράξη. Υιοθετεί μια πραξιακή μουσικοπαιδαγωγική διάσταση, όπου η μουσική πράξη εμπνέεται από τον στοχαστικο-κριτικό εκπαιδευτικό μουσικής.

The book explores various dimensions, views, approaches and perspectives in music didactics in theory and practice. It focuses on the teaching of music in all educational contexts and educational levels. It particularly focuses on primary and secondary general education; it also examines didactic issues concerning the teaching of music in music schools, conservatories, philharmonic societies, individual instrumental lessons, choirs, and any context where music is taught. The book consists of eleven chapters that fall into three parts. The first three chapters deal with the pedagogical dimension of music teaching-learning and aims at shaping the pedagogical identity of the music teacher. The next four chapters are dedicated to four music educators of the 20th century and their educational initiatives that contributed to the development of modern music education theory and practice. Those are: the eurythmics introduced by Jacques-Dalcroze, teaching of group singing through Zoltán Kodály's method, the elemental musical education by Orff-Schulwerk, and learning a musical instrument through Suzuki's approach. The last four chapters are dedicated to four modern music pedagogical pillars that have significantly enriched music education today: a) Creativity, which shaped music teaching and learning guided by imagination and experimentation, b) Intersubjectivity, a practice that trains teachers to explore connections between concepts around music and other subject areas, c) the Inter-artistic approach, that stands for the dialogue among music and other arts, and d) Interculturality that helps people to listen with the ears of “the other” and see with the eyes of “the other.” The book aims at shaping the music pedagogical identity of the modern music educator, combining elements from pedagogical and music pedagogical theory, research and practice. It adopts a praxial music education focus, where music practice is inspired by the reflective-critical music teacher.