Ενεργειακοί Πόροι και Πολιτική: από τον 19ο στον 21ο αιώνα

Abstract

Στο σύγγραμμα «Ενεργειακοί Πόροι και Πολιτική: από τον 19ο στον 21ο αιώνα» εξετάζονται η στρατηγική σημασία των ενεργειακών πόρων για τα σύγχρονα κράτη και η διεκδίκησή τους από τον 19ο έως τον 21ο αιώνα. Αναλύονται η μετάβαση από την εποχή του κάρβουνου σε αυτήν του πετρελαίου, η προσπάθεια της Ευρώπης για ενεργειακή αυτάρκεια, και οι ανταγωνισμοί της Ευρώπης και των ΗΠΑ για την αξιοποίηση των πετρελαϊκών πηγών στην Ανατολή και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Διερευνώνται ο τρόπος με τον οποίο η αναζήτηση πετρελαίου επηρέασε τη στρατηγική των εμπολέμων στον Α΄ και στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η μεταπολεμική παρουσία των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, καθώς και η πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του ’70 και οι συνέπειές της. Εξετάζονται η αναλογία κάρβουνου προς πετρέλαιο στην Ευρώπη και η αναζήτηση νέων πηγών υδρογονανθράκων αλλά και εναλλακτικών λύσεων στο ενεργειακό παζλ. Παρουσιάζονται οι πολιτικές των πετρελαιοπαραγωγών χωρών, καθώς και η γεωπολιτική των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Διερευνώνται η εξάρτηση της Ευρώπης από τους ρωσικούς υδρογονάνθρακες, το ουκρανικό ζήτημα, η θέση της Τουρκίας και η έναρξη νέων πετρελαϊκών πολέμων στη Μέση Ανατολή. Αναφορικά με την ελληνική περίπτωση, εξετάζονται η ενεργειακή εξάρτηση της Ελλάδας, η αξιοποίηση λιγνιτικών και πετρελαϊκών κοιτασμάτων, καθώς και ζητήματα σχετικά με την ΑΟΖ και την ενεργειακή πολιτική σε σχέση με τη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου για την Ευρώπη. Το βιβλίο ολοκληρώνεται με αναφορές στους σημερινούς παγκόσμιους ανταγωνισμούς και στην ενεργειακή πολιτική των ΗΠΑ και της Κίνας.

The book “Energy Resources and Politics from the 19th to 21st Century” examines the strategic importance of energy resources for contemporary states and the claims over them during the 19th and 20th centuries. We follow the transition from the age of coal to the age of oil, Europe’s attempt at energy self-sufficiency and the rally between Europe and the USA for exploiting oil resources in the East and the Ottoman Empire. We investigate how oil exploration affected the strategy of the parties involved in WW II, the post-war USA presence in the Middle East, the oil crisis in the ‘70s and its consequences. We consider the coal-to-oil ratio in Europe, the exploration of new sources of hydrocarbons, as well as possible alternatives to the energy puzzle. We further analyze the policies of oil-producing countries, along with the geopolitics of oil and natural gas pipes. We examine the dependence of Europe on Russia with concern to hydrocarbons, the Ukraine-Russia conflict, the stance of Turkey and the inauguration of new oil-related wars in the Middle East. Concerning the Greek case, we examine the energy dependence of Greece, the exploitation of lignite and oil reserves, and issues relating to the EEZ and the energy policy, considering the Eastern Mediterranean's importance to Europe. Finally, the book takes an interest in current global antagonism instances and the energy policy of the USA and China.