Συν-ηχήσεις

Abstract

Το βιβλίο αυτό κινείται στο θεματικό πεδίο της μουσικής σύμπραξης, με επίκεντρο τη σύμπραξη μουσικών σε σχηματισμούς ολιγομελών συνόλων φλάουτων όπως και άλλων πνευστών οργάνων. Έρχεται να απαντήσει σε μία ανάγκη στην ελληνική αλλά και διεθνή βιβλιογραφία για συγγράμματα που να προσεγγίζουν συστηματικά το πολυδιάστατο θέμα της μουσικής σύμπραξης και ειδικά της διδασκαλίας της. Απευθύνεται σε προπτυχιακούς αλλά και μεταπτυχιακούς φοιτητές Ανώτατων Μουσικών Σχολών που ακολουθούν κατευθύνσεις ενόργανης μουσικής ερμηνείας και εκτέλεσης, σε διδάσκοντες μουσικών οργάνων και διεύθυνσης μουσικών συνόλων όλων των βαθμίδων της μουσικής εκπαίδευσης, καθώς και σε επαγγελματίες μουσικούς εκτελεστές οργάνων και διευθυντές μουσικών συνόλων. Ορίζοντας και αναλύοντας συνοπτικά βασικές έννοιες, αρχές και αξίες που διέπουν τη μουσική σύμπραξη, παρέχει με περιεκτικό τρόπο το σχετικό θεωρητικό υπόβαθρο, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει συστηματικά γέφυρες μεταξύ θεωρίας και πράξης – πράξης και θεωρίας. Οι συγγραφείς πραγματεύονται κάθε ζήτημα τόσο με βάση τη μουσική τους εμπειρία ως ερμηνευτές, όσο και την επιστημονική γνώση, ενώ μέσα από τις προτεινόμενες ασκήσεις, πειραματισμούς και πρωτότυπα γυμνάσματα οι αναγνώστριες και αναγνώστες ενθαρρύνονται στο να αντλήσουν τα δικά τους συμπεράσματα. Με αφετηρία το διαφοροποιημένο βίωμα κάθε μουσικού, από το στάδιο της ανακάλυψης μέχρι και την πλήρη σωματο-νοητική αφομοίωση και εμπέδωση πλευρών της συλλογικής πρακτικής στο πλαίσιο μουσικών συνόλων, οι Συν-ηχήσεις επιχειρούν να προσεγγίσουν σφαιρικά και με διαθεματικό τρόπο τη συλλογική μουσική πρακτική και, με αφετηρία τα πνευστά όργανα, να συμβάλουν στην ανάπτυξη και περαιτέρω εξέλιξη μιας μεθοδολογίας στο πεδίο της διδασκαλίας της Μουσικής Δωματίου. Στο πρώτο μέρος του βιβλίου ορίζονται και αναλύονται βασικές αρχές μουσικής σύμπραξης, προϋποθέσεις και ποιοτικά χαρακτηριστικά μιας καλής ερμηνείας έργων μουσικής δωματίου. Περιγράφεται η μεθοδολογία και οι τεχνικές προσέγγισης και εκμάθησης νέων έργων για ολιγομελή μουσικά σύνολα με έμφαση στη μουσική σύμπραξη φλάουτων και άλλων πνευστών οργάνων. Στο πλαίσιο αυτό εξηγούνται, αναπτύσσονται σε χωριστά κεφάλαια και δοκιμάζονται στην πράξη έννοιες όπως α) συλλογικός ήχος και ηχόχρωμα, β) κούρδισμα και ορθοτονία ως αδιαπραγμάτευτο προαπαιτούμενο μίας άρτιας εκτέλεσης και βασικό ερμηνευτικό εργαλείο, γ) ερμηνευτικές προσεγγίσεις με έμφαση στη συλλογική μουσική χειρονομία και δ) ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες και προϋποθέσεις μιας αποδοτικής συνεργασίας και καλής λειτουργίας ενός μουσικού συνόλου. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου περιλαμβάνει το μουσικό υλικό αναφοράς του συγγράμματος. Απαρτίζεται από μία σειρά από μεταγραφές για σύνολα πνευστών οργάνων σε όλους τους μείζονες και ελάσσονες τρόπους, σύντομων, αυτοτελών έργων φωνητικής μουσικής από την Αναγέννηση μέχρι τις μέρες μας, καθώς και ένα πρωτότυπο έργο. Παράλληλα δίνονται για κάθε έργο απαραίτητες υποδείξεις και πληροφορίες όπως: συνοπτικά βιογραφικά στοιχεία συνθέτη, συνοπτική περιγραφική ανάλυση του έργου, ανάδειξη βασικών υφολογικών και τεχνικών χαρακτηριστικών καθώς και αποσπάσματα και μεταφράσεις των πρωτότυπων ποιητικών κειμένων των χορωδιακών έργων που μπορούν να συμβάλλουν στη διαμόρφωση της ερμηνείας τόσο μέσω της μουσικής απόδοσης του χαρακτήρα που πηγάζει από το ποιητικό κείμενο, όσο και μέσω της ανάδειξης της σχέσης λόγου και μουσικής σύνθεσης. Οι μεταγραφές των έργων όπως και η σύνθεση είναι της Ρίας Γεωργιάδου. Κάθε έργο παρατίθεται σε μεταγραφή για σύνολο φλάουτων και, επιπροσθέτως, σε μια ή περισσότερες μεταγραφές για διαφορετικά, ομοιογενή αλλά και μικτά σύνολα πνευστών οργάνων με φλάουτα, όμποε, κλαρινέτα, φαγκότα, τρομπέτες, κόρνα, τρομπόνια.

This book explores ensemble playing fundamentals and rehearsal techniques, focusing on small flute- as well as other wind instrument ensembles. It aims to increase the so far limited literature resources in ensemble playing and chamber music pedagogy esp. for wind players. It is addressed to undergraduate as well as post-graduate music students, to instrumental music teachers, ensemble coaches and conductors at all levels in music education, as well as to professional musicians. Defining and concisely analysing basic concepts, principles and values of playing together, it offers a comprehensive account of the relevant theoretical background, while systematically building bridges between theory and practice – practice and theory. Each matter is dealt with on the basis of musical experience and oral traditions as well as scientific knowledge while the proposed exercises and explorations encourage the readers to draw their own conclusions. Building upon each musician’s individual experiences from the moment of discovery to full physical and mental comprehension of various aspects of playing music together, Con-sonances aims to approach the ensemble playing practice in a holistic and interdisciplinary manner and, starting with wind instruments, to contribute to the further development of chamber music pedagogy. The first part of the book outlines and examines key ensemble playing principles, preconditions and traits for/of a proficient chamber music performance. Methods and good practices in approaching and studying new works particularly in the context of small flute and other wind instrument ensembles are being introduced and described. In separate chapters, terms, notions and concepts are introduced and elaborated such as a) collective sound and timbre, b) tuning and intonation, c) interpretive approaches focused on collective musical gesture and d) internal and external factors and conditions for a productive collaboration and the good functioning of a musical ensemble. The second part contains the reference musical material of the book. This consists in a series of transcriptions in all major and minor keys of short independent vocal works from the Renaissance until the present times, including an original composition (both by the author Ria Georgiadis). Each work has been transcribed for a flute ensemble as well as one or more additional various homogenous or/and as mixed wind ensemble including flutes, oboes, clarinets, bassoons, trumpets, horns and trombones. Relevant information such as biographical info, concise descriptive analysis, outlining of structural and stylistic characteristics of each work as well as excerpts and translations (by the authors) of the original lyrics accompany the scores in order that can help shape the interpretation through understanding the character of each composition and/or highlighting the relationship of music and text.