Διαχείριση Κινδύνων και Εποπτεία Χρηματοπιστωτικών Ιδρυμάτων

Abstract

Στο παρόν σύγγραμμα εξετάζονται η διαχείριση των κινδύνων που αντιμετωπίζουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς και ο εποπτικός ρόλος των ρυθμιστικών αρχών, ενώ ταυτόχρονα αναλύονται οι ενέργειες των ίδιων των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων όταν αυτορρυθμίζονται μέσω των εσωτερικών τους διαδικασιών. Ειδικότερα, το σύγγραμμα χωρίζεται σε πέντε μέρη. Στο πρώτο μέρος επιχειρείται μια αρχική προσέγγιση γύρω από τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και την έννοια της τραπεζικής εποπτείας. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται αναλυτικά ο τρόπος με τον οποίο πραγματοποιούνται η ποσοτικοποίηση και η μέτρηση των κινδύνων εκ μέρους των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων. Μεταξύ άλλων, εξετάζονται οι ακόλουθοι κίνδυνοι: πιστωτικός, κίνδυνος αγοράς, ρευστότητας, επιτοκιακός κίνδυνος, λειτουργικός, ρυθμιστικός, κίνδυνος τεχνολογιών πληροφορικής, κριτήρια ESG (περιβάλλον, κοινωνία και διακυβέρνηση), κίνδυνος συγκέντρωσης, κίνδυνος αντισυμβαλλομένου, υπολειπόμενος κίνδυνος, στρατηγικός, κίνδυνος φήμης, συστημικός, κίνδυνος χώρας/δημόσιου χρέους, γεωπολιτικός κίνδυνος, κίνδυνος δραστηριοτήτων εκτός ισολογισμού, κίνδυνος μαθηματικών μοντέλων κ.ά. Στο τρίτο μέρος αναλύονται τα όργανα και τα εργαλεία διαχείρισης κινδύνων μέσω των οποίων τα πιστωτικά ιδρύματα επιτυγχάνουν να διαχειριστούν τους κινδύνους αυτούς, π.χ. διοικητικό συμβούλιο, διεύθυνση διαχείρισης κινδύνων, σύστημα εσωτερικού ελέγχου, κεφαλαιακή επάρκεια, διαχείριση ενεργητικού/παθητικού, συστήματα εγγύησης καταθέσεων, διαφοροποίηση προϊόντων και αγορών, πωλήσεις δανείων και τιτλοποιήσεις, χρηματοοικονομικά παράγωγα προϊόντα (futures, forwards, options, swaps κ.ά.). Στο τέταρτο μέρος παρουσιάζεται η λειτουργία της τραπεζικής εποπτείας σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο (π.χ. SSM, SRM, SREP, ICAAP, ILAAP, RAF, Recovery Plan). Τέλος, στο πέμπτο μέρος αναλύονται οι προκλήσεις και οι προοπτικές της διαχείρισης κινδύνων και της εποπτείας των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.

The book examines the management of risks faced by financial institutions, as well as the supervisory role of regulatory authorities, while also analyzing the actions of financial institutions themselves when they self-regulate through their internal processes. In particular, the book is divided into five parts. The first part attempts an initial approach to the risks faced by financial institutions and the concept of banking supervision. The second part presents in detail how the quantification and measurement of risks is carried out by financial institutions. Among others, the following risks are considered: credit, market risk, liquidity risk, interest rate risk, operational risk, regulatory, IT risk, ESG criteria (environment, society and governance), concentration risk, counterparty risk, residual risk, strategic, reputational risk, systemic, country risk – sovereign debt, geopolitical, off-balance sheet risk, risk of mathematical models etc. The third part analyzes the risk management instruments and tools through which credit institutions succeed in managing these risks (e.g. Board of Directors, Risk Management Department, Internal Control System, capital adequacy, asset-liability management, deposit guarantee systems, diversification of products and markets, sales of loans and securitizations, financial derivative products (futures, forwards, options, swaps, etc.). The fourth part presents the role and operations of banking supervision at european and national level (e.g. SSM, SRM, SREP, ICAAP, ILAAP, RAF, Recovery Plan). Finally, the fifth part analyzes the challenges and perspectives of risk management and supervision of financial institutions.