Βιώσιμη διαχείριση του περιβάλλοντος

Abstract

Το παρόν σύγγραμμα αποτελείται από οκτώ κεφάλαια. Στην Εισαγωγή παρουσιάζονται οι βασικές έννοιες ποσοτικής ανάλυσης: ισοζύγια μάζας και ενέργειας, διαλύματα, κινητικές αποδόμησης ρύπων, ανταλλαγή στη διεπιφάνεια αέρα-νερού και προσρόφηση στη διεπιφάνεια ιζήματος-νερού. Στο Κεφάλαιο 1 συζητούνται η εξέλιξη των αντιλήψεων και των θεσμών για το περιβάλλον: από τον Adam Smith στη Λέσχη της Ρώμης, καθώς και ο δρόμος ως το Κιότο. Εξετάζονται επίσης ορισμένα σημαντικά διεθνή συνέδρια για την προστασία του πλανήτη. Το Κεφάλαιο 2 επικεντρώνεται σε ορισμένα σοβαρά διεθνή περιβαλλοντικά προβλήματα, όπως η όξινη βροχή, η καταστροφή του στρώματος του όζοντος, το φαινόμενο του θερμοκηπίου, η απώλεια της βιοποικιλότητας, η ερημοποίηση και αποψίλωση των δασών και, τέλος, το πρόβλημα της διαχείρισης των αποβλήτων της πυρηνικής βιομηχανίας. Στο Κεφάλαιο 3 αναπτύσσονται τα οικονομικά του περιβάλλοντος: ισορροπία κόστους και περιβαλλοντικών επιπτώσεων, δείκτες ποιότητας, όρια ρύπανσης, φέρουσα χωρητικότητα οικοσυστήματος. Εξηγείται γιατί, από μία καθαρά οικονομική σκοπιά, η πλήρης εξάλειψη των εξωτερικοτήτων δεν είναι ούτε πρακτική ούτε επιθυμητή. Το Κεφάλαιο 4 αφιερώνεται στην οικονομική βιωσιμότητα εγκαταστάσεων, αναλύσεις κόστους-οφέλους, κρατικές παρεμβάσεις και επιδοτήσεις. Συζητούνται μέθοδοι αποτίμησης περιβαλλοντικού κόστους, πρόληψης ρύπανσης, και σχήματα αδειών ρύπανσης. Τέλος, δίνεται μια απλή συγκριτική θεωρία που ευνοεί τη διατήρηση θαυμάτων της φύσης. Στο Κεφάλαιο 5, με παραδείγματα για έργα αναδάσωσης και αποθήκευσης πυρηνικών αποβλήτων, επισημαίνεται η άδικη μεταχείριση προς τις μελλοντικές γενιές από τη συνήθη προεξόφληση, επειδή σχεδόν εκμηδενίζει τα χρονικά απομακρυσμένα κόστη, και εισάγεται η τροποποιημένη προεξόφληση, που ευνοεί έργα με μακροχρόνια οφέλη. Στο Κεφάλαιο 6 περιγράφεται η εξέλιξη του νομικού πλαισίου για την προστασία του περιβάλλοντος στην Ελλάδα. Παρουσιάζονται η αντίστοιχη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η εξέλιξη του θεσμού των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Σχολιάζονται προβλήματα που αφορούν την εφαρμογή της νομοθεσίας. Στο Κεφάλαιο 7 αναπτύσσονται τέσσερις εφαρμογές διαχείρισης του περιβάλλοντος με χρήση μαθηματικών υποδειγμάτων: διαχείριση αλιευτικών ζωνών, διαχείριση αποθεμάτων ορυκτών καυσίμων, διαχείριση λιμνών, και αντιμετώπιση υπερχειλίσεων παντορροϊκών δικτύων.

The book consists of 8 chapters. In the Introduction the basic concepts of quantitative analysis are presented: mass and energy balances, solutions, pollutant degradation kinetics, exchange at the air-water interface and adsorption at the sediment-water interface. Chapter 1 discusses the evolution of environmental concepts and institutions: from Adam Smith to the Club of Rome, and the road to Kyoto. Some important international conferences on the protection of the planet are also discussed. Chapter 2 focuses on some serious international environmental problems, such as acid rain, ozone layer depletion, global warming, loss of biodiversity, desertification and deforestation and, finally, the problem of waste management in the nuclear industry. Chapter 3 develops the economics of the environment: balance of costs and environmental impacts, quality indicators, pollution limits, and ecosystem carrying capacity. It explains why, from a purely economic point of view, the complete elimination of externalities is neither practical nor desirable. Chapter 4 is devoted to the financial viability of installations, cost-benefit analyses, government interventions and subsidies. Methods of assessing environmental costs, pollution prevention, and pollution permit schemes are discussed. Finally, a simple comparative theory favouring the conservation of wonders of nature is given. Chapter 5, with examples of reforestation and nuclear waste storage projects, points out the unfair treatment to future generations by standard discounting because it almost annihilates time-distant costs, and introduces modified discounting that favours projects with long-term benefits. Chapter 6 describes the evolution of the legal framework for environmental protection in Greece. It presents the corresponding legislation of the European Union and the evolution of the practice of Environmental Impact Assessments. Problems in the implementation of the bill are commented on. Chapter 7 develops four applications of environmental management using mathematical models: management of fishing zones, management of fossil fuel reserves, management of lakes, and management of combined sewer overflows.