Οικονομικές Γεωγραφίες της Παγκοσμιοποίησης: Παγκόσμιες Προκλήσεις και Τοπικές Αποκρίσεις

Abstract

Η μονογραφία επιχειρεί να καλύψει ένα υπαρκτό κενό της εγχώριας βιβλιογραφίας στη θεματική της οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Εξετάζει με κριτικό τρόπο κεντρικά ζητήματα και εναλλακτικές όψεις της παγκοσμιοποίησης από τη σκοπιά της οικονομικής γεωγραφίας. Οι διαδικασίες της παγκοσμιοποίησης έχουν αναδείξει τη σημασία της γεωγραφικής οπτικής και διαφοροποίησης, διαψεύδοντας τις προβλέψεις για τον «θάνατο της γεωγραφίας». Δομικά στοιχεία της γεωγραφίας, όπως είναι η συνθετική προσέγγιση και η συνδυασμένη μελέτη των φαινομένων σε διαφορετικές κλίμακες, εξασφαλίζουν την πληρέστερη κατανόηση των μηχανισμών που εξελίσσονται σε παγκόσμιο επίπεδο και διαπλέκονται με τόπους, θεσμούς, μεμονωμένες επιχειρήσεις, παραδόσεις και πρακτικές. Οι σύγχρονες διαδικασίες παγκοσμιοποίησης επηρεάζουν με πρωτόγνωρη ταχύτητα και ένταση ακόμη και έως πρόσφατα χωρικά προστατευμένα παραγωγικά συστήματα. Ωστόσο, οι τόποι δεν είναι παθητικοί υποδοχείς των παγκόσμιων προκλήσεων αλλά αποκρίνονται στα νέα δεδομένα και συνδιαμορφώνουν τις εξελίξεις. Αυτή ακριβώς η εξελισσόμενη διαλεκτική σχέση ανάμεσα στο παγκόσμιο και το τοπικό αποτελεί τον βασικό άξονα του βιβλίου. Τα επιμέρους κεφάλαια πραγματεύονται ζητήματα που απασχολούν την τρέχουσα συζήτηση για την παγκοσμιοποίηση και την αλληλεξάρτηση των οικονομιών. Εκτός από το εισαγωγικό κεφάλαιο, το οποίο παρουσιάζει την ιστορική εξέλιξη και τις βασικές συζητήσεις που διεξάγονται γύρω από την παγκοσμιοποίηση, και το καταληκτικό, όπου αναπτύσσεται η συζήτηση για τις προοπτικές της παγκοσμιοποίησης, τα υπόλοιπα οκτώ κεφάλαια του βιβλίου εντάσσονται σε τρία μέρη. Το πρώτου μέρος θέτει το πλαίσιο της συζήτησης και εξετάζει τις παγκόσμιες αλυσίδες και δίκτυα, τον ρόλο της ψηφιακής επανάστασης και των πόλεων στο ευμετάβλητο σύγχρονο διεθνές περιβάλλον. Το δεύτερο μέρος, πραγματεύεται τα ζητήματα της ψηφιακής μετάβασης, μελετώντας τις δραματικές επιπτώσεις των ψηφιακών τεχνολογιών στην εργασία και στην επιχειρηματικότητα. Το τρίτο μέρος, εστιάζει στη διαπλοκή των παγκόσμιων με τις τοπικές διεργασίες στον τομέα της αγροδιατροφής.

The monograph attempts to cover an existing gap in the domestic literature on the topic of economic globalization. It examines critically key issues and alternative aspects of globalization from the perspective of economic geography. Globalization processes have highlighted the importance of geographical perspective and differentiation, challenging predictions of the so-called “death of geography”. Structural features of geography, such as the synthetic approach and the combined study of phenomena on different scales, ensure a fuller understanding of the evolving mechanisms that are intertwined with places, institutions, individual enterprises, traditions and practices. Contemporary processes of globalization affect even spatially protected production systems with unprecedented speed and intensity. However, places are not passive recipients of global challenges but respond to the new dynamics and co-shape developments. It is precisely this evolving dialectical relationship between the global and the local that constitutes the main axis of the book. Separate chapters deal with issues that preoccupy the current debate on globalization and economic interdependence. Apart from the introductory chapter, which presents the historical evolution and the main parameters revolving the phenomenon of globalization and the concluding chapter, which discusses the current debates on the prospects of it, the remaining eight chapters of the textbook are divided into three parts. The first part frames the discussion and examines the role of global chains and networks, the digital transformation and the cities in the changing international environment. The second part addresses the dramatic effects of digital technologies on labour and entrepreneurship. The third part focuses on the intertwining of the global and the local processes in the agri-food sector.